Zelden over de middenstreep, met Van Duin op de achterbank
Dit weekend reed André van Duin alweer zijn derde ritje in Bij Van Duin op de achterbank (NPO1). Hij heeft bepaald niet de gevaarlijkste wegen van de wereld nodig om tot goede gesprekken te komen met collega-komieken als Jochem Myjer, Youp van't Hek en Brigitte Kaandorp. Ze rijden simpelweg rondjes rond een Nederlands theater waar de artiesten die avond zogenaamd - beetje lullig detail - gaan optreden, terwijl ze met elkaar het humorvak bespreken. En hun favoriete cabaretfragmenten delen.
Vaste prik is dat er wordt gezucht over het mijnenveld der snel gekwetste zieltjes waarin cabaretiers moeten werken: het is 2023. Maar de gesprekken worden nooit fel: het is Van Duin. Met Youp van 't Hek bleef een walmend onderwerp als de pisnichtkwestie dan ook onbesproken: Van Duin is een Hollandsche meester in subtiele uitlichting.
Toch pruttelt onder zijn vriendelijke uiterlijk de lava nog volop. Zo herinner ik me nog goed een venijnige opmerking in Denkend aan Holland vorig jaar, toen Van Duin naar een amateur koortje moest luisteren en zei: 'Pas toen we de cd kochten, hielden ze ermee op'.
Die fellere Van Duin erupteerde vrijdag ook op de achterbank met Kaandorp, toen het over gevoeligheid ging: "Tegenwoordig kan eigenlijk niets meer in de humor, alles wat je zegt is mis, er komt steeds wel een actiegroep van dit wil ik niet hebben." Waarbij hij het woord 'tegenwoordig' wel weg had kunnen laten: hij vertelde over het tumult rond Willempie uit 1976, bijna vijftig jaar geleden alweer. Sommigen zagen het lied en het typetje als bespotting van de verstandelijk beperkte medemens, door tekstregels als: Ik weet nog hoe dat ik geboren ben / 't is jaren t'rug / Dat was een hele toestand want ik was niet al te vlug / En toen ik eindelijk daar was kreeg m'n vader plots de hik /Hij dacht eerst aan een ongeluk, maar 't ongeluk was ik.
ik herinnerde het me niet, maar sommige ouders dreigden met een rechtszaak. Toen Van Duin in het openbaar, in Toppop zijn excuses aanbood suste dat de gemoederen.
De consensus onder Van Duins gasten lijkt dat protesten over grappen meestal niet van de vermeend gekwetsten zelf komen, maar van omstanders die voor hen in de bres springen. Zo vertelde Kaandorp hoe ze over haar liedje Annelies van der Pies wel hoorde: 'U kwetst incontinente mensen'. Maar dat urologen aangaven de tekst heel goed te kunnen gebruiken om het probleem bespreekbaar te maken met patiënten zelf.
Myjer en Van Duin benadrukten het verschil tussen komiek en cabaretier. Hoe die laatste de misstanden in de wereld moet aanpakken, maar dat de komiek je die wereld juist moet laten vergeten. Zoals Toon Hermans zo geweldig kon, die ergens voorbijkwam met een ballon een ballon een ballonnetje.
Wat een dierbare beelden, leve het vrijblijvende amusement.
Maar dan niet zoals het zoveelste liefdeloze zang-en-dansconcept waarmee John de Mol ons op vrijdag naar SBS6 wil lokken: Avastars.Met deelnemers en juryleden als levenloze marionetten in een digitale poppenkast vol herrie.
Dat die man (67) nog altijd de wereld wil veroveren met nieuwe concepten. Zou De Mol zichzelf nog eens opnieuw gaan uitvinden, zoals het Van Duin is gelukt? Een voormalig druktemaker die nu in alle rust aardige programma's maakt?
Het lijkt er voorlopig niet op.
<<<Hunted Roald Dahl/Op1>>>