Wilt u uw hamburger normaal of met vlees?
Hoe leid je je hersenen om de tuin? RTL Nieuws bracht een paar intrigerende voorbeelden: het ene over hoe je mensen aan de plantaardige hamburger krijgt, het andere over hoe je mensen kunt genezen middels een nep-operatie.
Om met dat laatste te beginnen: naast fake news bestaat er nu ook iets als fake opereren. Het gaat om een proef in Enschede, waar men wil weten of het eigenlijk wel nut heeft om bij een bepaalde heftige buikpijn - het darmslagadercompressiesyndroom - over te gaan tot het doorknippen van het middenrifbandje. Tot tachtig procent van de geopereerden meldt weliswaar baat bij de ingreep te hebben, maar de medische wetenschap heeft de werkzaamheid ervan nooit bewezen. Bij het Medisch Spectrum Twente krijgen sommige patiënten daarom de komende tijd een nep operatie: ze gaan onder narcose, er wordt een sneetje in de buik gemaakt, maar verder gebeurt er niets.
Huisarts Matthijs van der Poel - bekend van zijn vaccinatieactivisme in Delfshaven - gaf aan hoe bevattelijk we zijn voor suggestie. Zeker als we er een witte jas bij is betrokken. "Neem suikerwater: geef je het met de mededeling dat het een braakmiddel is, dan gaat 80 procent van de mensen braken." Zo schijnen we ook te geloven dat een blauwe pil beter werkt dan een witte.
U denkt nu vast aan hetzelfde probleem als ik.
Enfin, volgens het RTL Nieuws van afgelopen zaterdag kijkt de hele medische wereld mee naar wat dit unieke placebo-operatie-experiment gaat opleveren. En misschien bepaalde rekenmeesters ook wel: hoeveel valt er niet te bezuinigingen als we nog veel meer problemen kunnen wegdenken?
Donderdag een ander item over beïnvloeding, maar dan in een Weens filiaal van BurgerKing. Daar krijg je tegenwoordig deze vraag wanneer je een burger bestelt: wilt u de gewone of eentje met vlees? Een klein doch spectaculair experiment om de plantaardige burger als de standaard burger te presenteren.
Het RTL Nieuws liet fragmenten zien uit het Oostenrijks reclamespotje over deze actie, dat vol verbaasde gezichten zit. Ik weet niet of het louter acteurs of ook echte klanten betreft, maar het is een van de stoerste, meest uitgesproken commercials ooit (te vinden op YouTube via #MeatOption).
RTL toog naar een Rotterdamse BurgerKing om uit te vinden hoe het nieuwe normaal daar zou vallen. De klanten leken vooralsnog not amused. Een meisje zei: "Als ik zou vergeten te zeggen dat ik vlees wil en ik kreeg een plantaardige burger, zou ik dat niet normaal vinden."
Maar Emely de Vet van de universiteit van Wageningen vindt de actie geweldig, omdat het van de vegetarische optie de sociale standaard maakt. "En mensen hebben er de voorkeur voor om wat gematigd te zijn, normaal te zijn, in die sociale normen te passen." Of de website van RTL klinkt ze bijna jubelend: "Wij willen uniek zijn, maar bovenal bij een groep horen. Dus gaan we massaal voor de vegetarische burger als dat de 'normale, standaard optie' is. We laten ons veel meer dan we denken beïnvloeden door wat maatschappelijk geaccepteerd eetgedrag is."
Onder de Rotterdamse klanten leek het zo'n vaart nog niet te lopen. Al had een ander meisje een briljante redenatie om de vegaburger toe te juichen: "Als er minder mensen vlees eten dan kunnen de vleeseters vlees blijven eten." Geen speld tussen te krijgen.