'Wat verschrikkelijk, wat lelijk, wat een armoe'
Trouwe kijkers van Nieuwsuur, die weer braaf de dagelijkse dosis Avdiivka, Gaza en Trump hadden geslikt, kregen zondag een ironisch toetje geserveerd. Over Almere als monumentenstad.
Want, Almere (anno 1975) kan niet alleen trots zijn op een club in de eredivisie, de dappere polderplaats telt sinds kort ook vier gebouwen met een monumentenstatus. Weliswaar door de gemeente zelf toegekend, maar toch. Binnenkort wordt beslist over nummer vijf.
Nu zijn de betreffende bouwwerken niet per se mooi: zijn ze de erkenning wel waard?
Verslaggever Hein Hansen liet twee kenners kemphanen over de kwestie. En deed zelf ook een cynische duit in het zakje. Het journalistieke gezicht kan niet altijd in de neutrale plooi, moet Hansen hebben gedacht.
De Nieuwsuur-journalist had Sjoerd Soeters bereid gevonden de rol van klager op zich te nemen. Deze architect en stedenbouwkundige liep op een grauwe dag een rondje langs Almere's pronkjuwelen, zo te horen met de opdracht: ga maar lekker te keer. Bij het politiebureau van Almere-Haven (van Rem Koolhaas' OMA) barstte Soeters meteen los: "Wat een lelijk gebouw, het is toch verschrikkelijk, wat een armoe."
Daar kwam de verdediging om de hoek: architectuur-historicus Michelle Provoost. Zij roemde de politiepost omdat het gebouw het eerste gerealiseerde ontwerp is van het later zo beroemd geworden OMA en 'een dikke middelvinger naar de stijl van de jaren 70'. Provoost: "Dit is het erfgoed dat de stad wil bewaren voor de toekomst.'
Van gebouw De Voetnoot - een kandidaat-monument - gaf ze wel toe dat het lelijk is, maar tegelijkertijd onlosmakelijk verbonden met de pioniersgeschiedenis van de stad. Hansen, provocerend: "Je moet het wel even weten, want als je als niet-Almeerder hier aankomt, wat denk je dan?". Provoost: "Dan denk je gewoon: wat een niksig gebouw. En daar is niets mis mee."
En daar was Soeters weer, bij kerkgebouw Goede Rede, het recentst erkende monument. Foeterend als een creatie van Wim de Bie, over dat zo'n beetje alles lelijk is dat in ons land na 1900 is gebouwd. "Heel erg lelijk! We zijn een zuinig volk en bouwen altijd met de hand op de knip. Ja, dan is er wel eens een uitschieter zoals deze kerk. Maar wat is-ie lelijk!" Zo te horen mag van hem heel Almere weer terug de Zuiderzee in.
Provoost dapperde door, en stelde dat Almere na bijna vijftig jaar bouwen recht heeft op een eigen verleden. "Wanneer je alles steeds weer afbreekt, begin je ook steeds weer opnieuw. Dan krijgt een stad nooit geschiedenis." Ze waagde als voorbeeld de Eiffeltoren te noemen, ook ooit met de slopershamer bedreigd omdat smaken nu eenmaal verschillen.
En stond ook pal voor bejaardentehuis De Overloop, tot voor kort met sloop bedreigd maar nu ook kandidaat-monument. Het is een ontwerp van Herman Hertzberger, de wereldberoemde architect. "En de meest gesloopte architect, als we niet uitkijken", zei Provoost. Hansen: "Nou, dat zal dan toch wel een reden hebben?"
Hij confronteerde daarna Soeters met Hertzbergers creatie uit de jaren '80. Maar, tot zijn verrassing zei de architect: "Nou, hier heb ik dan niet zoveel bezwaar tegen." "O, echt niet?", viel Hansen van zijn stoel. "Wat laf!".
Om met wat gegrinnik de reportage abrupt laten eindigen. Amusant, doch merkwaardig.
<<<Lubach Familiediner>>>