Voor het nut van 't algemeen
Zaterdag stipte ik het al aan: de NPO trekt de stekker uit een paar programma's omdat deze niet in alle opzichten voldoen aan de criteria die de overheid stelt aan de publieke omroep. Meest in het oog springend is dat het succesvolle 'Smaakt naar meer' van Omroep Max - waarin wordt nagepraat over 'Heel Holland Bakt' - het veld moet ruimen. Dit door André van Duin gepresenteerde feelgood-moment scoort soms wel meer dan een miljoen kijkers, maar daaronder zitten te weinig mensen van onder de vijftig jaar.
En dat laatste is een cruciaal criterium wanneer omroepen met geld van de belastingbetaler 'plat amusement' willen financieren: alleen als het voldoende jonge mensen naar de publieke zenders lokt, is dat toegestaan. Zo niet, dan worden deze programma's beschouwd als oneerlijke concurrentie met commerciële zenders, die nu eenmaal vooral met amusement hun broek moeten ophouden.
'Smaakt naar meer' dus ongepast? Ammehoela was de reactie van de immer strijdlustige Max-baas Jan Slagter, die repte van pure leeftijdsdiscriminatie. Hij is al aan het broeden op een vervangend programma dat wel aan de eisen voldoet. Waarbij hij de NPO niets kwalijk neemt: die is gebonden aan de 'Beleidslijn Amusement' en moet streng zijn qua het maatschappelijk nut van lichtvoetige vrolijkheid.
Als u zelf wilt zien hoe wordt geredeneerd, download dan de 'Terugblik 2018' via de NPO-site. Hierin doet de publieke omroep minutieus verslag van zijn programmabeleid, wat je weer eens doet beseffen dat een heel radarwerk bezig is met de missie jou als tv-kijker goed geïnformeerd en betrokken te houden. Hoe dan ook een groot goed voor onze samenleving, alle rafelige randjes ten spijt.
In de Terugblik kunt u meteen checken of programma's waarvan u zelf denkt 'wat doen die nou toch bij de publieke omroep?' voorkomen tussen de titels in de gevarenzone. Zelf zie ik in die lijstjes zowel namen staan die ik graag zou houden, als titels waarover ik m'n hoofd schud. Zoals dat bizarre 'De gevaarlijkste wegen van de wereld'. Hierin gaan mensen voor de lol over heel erg enge wegen rijden, om door de stress nader tot elkaar te komen en daardoor dan mooie gesprekken te hebben. Ik kom al kijkend helemaal niet toe aan die diepgang, omdat een vraag alles overstemt in mijn hoofd: moet je echt je leven op deze manier in de waagschaal stellen voor de publieke zaak?
Maar in de lijstjes komt als twijfelgeval ook 'Jeuk' voorbij, de comedyserie van Thomas Acda en Peter Heerschop waar ik altijd erg veel pret om heb. Thomas de schlemiel versus Peter de opportunistische schuinsmarcheerder: zeker dit seizoen draait deze combinatie als een trein. Misschien stopt de serie sowieso lees ik, maar hopelijk hoeft dat niet gedwongen, zoals wel gaat gebeuren met de Graham Norton Show. Tot mijn spijt, want ik heb me vaak verheugd op dat uurtje scherpzinnige lol aan het einde van de avond. Maar ik zag dat dus fout: het was plat amusement voor oude mensen.
Misschien ook eens wat stukken doorlezen inzake het Nederlandse welzijns- en gezondheidsbeleid. Wellicht valt er een paragraaf te vinden die onbedaarlijk lachen van overheidswege stimuleert, en de gevreesde Beleidslijn Amusement in voorkomende gevallen overrulet.