Sonja (80) een collegiale lofzang, Van 't Groenewoud (70) de naakte waarheid
Vooraf verbaasde het me dat het eerbetoon van BNNVARA aan Sonja Barend - ze werd zaterdag 80 jaar - pas ruim na middernacht van start ging: wat een weinig genereus tijdstip, zelfs in het weekend. Achteraf snap ik het wel: 'De nacht van Sonja' was een wat particulier cadeautje voor de 'koningin van de talkshow', een loftrompet bespeeld door louter bewonderende collega's als Pauw, Jinek, Ekiz, Niehe, Joosten en De Leeuw.
Ondanks deze weinig spannende opzet en het late tijdstip kostte het geen enkele moeite om te blijven kijken. De gekozen fragmenten bevestigden perfect de sfeer die rond haar talkshows hing: 'Bij Sonja daar gebeurt altijd wat'. Zo kwam in de selectie het tumult voorbij dat aan haar tafel ontstond tussen Adelheid Roosen, Karin Bloemen en - wat kan je die eigenzinnige man missen - Boudewijn Büch, een chaotische uitzending waarin Barend haar presentatieplek verliet. Ook op veel andere momenten liet Barend precies zien wat ze dacht en voelde, zoals in gesprekken met Mick Jagger, Hans Wiegel en Pim Fortuyn, of toen ze de altijd aalgladde Niehe klem kreeg. Wat keek deze vakvrouw haar gasten toch indringend en echt aan.
Zin om minder gewaardeerde oude koeien uit de sloot te halen, zoals het bekritiseerde interview met Stanley H., of om een dieper gelaagd portret van de mens Sonja Barend te maken, daar was het zaterdagnacht op dit verjaardagsfeest de plek niet voor.
Hoe anders het verjaardagsportret iets eerder die avond op NPO2 van Raymond van 't Groenewoud, net zeventig geworden. Deze Belgische muzikant met onmiskenbare kinnebak, hartstochtelijk zanger van 'Meisjes', 'Je veux de l'amour', 'De liefde voor muziek' werd de afgelopen weken getrakteerd op een driedelige documentaire bij de Belgische omroep Eén. De NTR zond hiervan een ingekorte eendelige versie uit, waarin het fenomeen Van 't Groenewoud ongenadig werd ontrafeld als een monomaan succeszoekende man. Jaren ploeteren en volhouden had hij ervoor over om eindelijk door te breken en bekend te worden. Hij ging daarbij niet over lijken, maar wel over vrouwen. Of zoals een van die vriendinnen het formuleert: "Raymond haalt zijn energie uit seks."
Het beeld komt door van een man die van vrouw naar vrouw ging, onder andere de moeder van zijn twee kinderen verliet voor haar zus, steeds weer opnieuw ontvlamde voor een nieuw avontuur en daarbij niet omkeek. Zijn laatste liefde - de Belgische nieuwslezeres Sigrid Spruyt - is heel duidelijk. Allebei lustten ze er wel pap van, de enthousiaste seks was een stevig fundament voor hun relatie. Maar nu er bij Spruyt sprake is van overgangsproblemen is het anders geworden. "Als de seksuele bron hapert door ouderdom of leeftijd - en nu heb ik het wel degelijk over mijzelf - dan wordt het moeilijk voor hem. Hij néemt van zijn geliefde, maar geven doet hij alleen aan zijn publiek." Spruyt spreekt wel van een seriemoord op relaties.
De documentaire Raymond! doet iets met je kijk op Van 't Groenewoud. In de rauwheid waarmee hij zijn goesting beschreeuwt - wat ik altijd erg komisch vond om te zien, van dat schriele menneke - hoor ik nu het werkelijke wezen van deze artiest, een niets ontziende oerkreet om uitermate serieus te nemen.