Serene sensaties in 'The mind of the universe'
Deel 3 was de eerste aflevering die ik zag en na twee minuten was ik verkocht. Natuurkundige Robbert Dijkgraaf vroeg zich af waarom je natuur en techniek als gescheiden dingen zou moeten zien: "Als we een spinnenweb of vogelnest natuur noemen, waarom een huis of een computernetwerk dan niet?" Welkom in het tijdperk van de homo technologicus.
'The Mind of the Universe' is een ode aan het denkende deel van het universum. Oftwel: aan ons. Want voor zover we weten zijn wij mensen de enige denkers in het universum. En momenteel hard bezig alle aspecten van onze aarde, ons leven en het universum te doorgronden. De VPRO-serie portretteert dertig hedendaagse wetenschappers en het is een feest voor ieders hersenpan om deze mensen te horen nadenken.
Neurobioloog Miguel Nicolelis vertelde vorige week bijvoorbeeld hoe hij probeert hersenen direct te koppelen aan apparaten. En ook aan andere hersenen: wat als onze breinen in een netwerk gaan samenwerken? Deze Braziliaanse wetenschapper put bijvoorbeeld inspiratie uit de synchrone bewegingen die voetbalsupporters maken nadat er is gescoord.
Gisteren zagen we sterrenkundige Sara Seager, die niets anders doet dan bewijs zoeken voor buitenaards leven. Ze raakt vaak 'in the zone' wanneer ze nadenkt. En gaat dan zo op in haar gedachtegangen dat ze tijdelijk niet met anderen kan praten. Als het mogelijk was zou ze misschien wel uit haar lichaam willen treden om eindeloos door alle universums te reizen. Maar wellicht is dat niet nodig: Seager verwacht het bewijs voor buitenaards leven zelf nog mee te maken. Ze is van 1971. Jong genoeg?
Misschien komt de Belgische demograaf Michel Poulain haar te hulp. Hij is bezig het complexe geheim van het oud worden te ontrafelen en doet dat op Sardinië, in een afgelegen regio waar ongewoon veel honderdjarigen wonen. Ook apart is dat het gaat om net zoveel mannen als vrouwen, terwijl in de normale wereld acht van de negen honderdjarigen een vrouw is.
Een 'sexy' onderzoeksterrein, weet Poulain. Bij zijn lezingen zit de zaal altijd vol, iedereen wil weten of hij 'm al heeft, die formule voor eeuwig leven.
En zo komt iedere geïnterviewde wetenschapper met iets verbijsterends. De manier waarop Robbert Dijkgraaf hen presenteert is daarom eigenlijk veel te rustig: 'onze' beroemde hoogleraar is bepaald geen bevlogen presentator zoals een Richard Attenborough was. Maar hoe dan ook is 'The Mind of the Universe' een opwindend programma.
Op zondag 4 juni start de EO ook een zoektocht naar hoe het allemaal zit, met de serie 'Waarom zijn wij op aarde?'. Volgens het persbericht wordt aan de slimste fysici, wiskundigen, filosofen, neurowetenschappers, biologen en andere grote denkers gevraagd of 'het leven louter toeval is of dat er een God in het spel is'.
De makers - een gelovige filmer en een ongelovige wetenschapper - stellen: "Veel mensen denken dat wetenschap antwoorden kan geven op de grote levensvragen. Wat ons bindt is dat we dat allebei onzin vinden." Nou, dat is natuurlijk ook een uitgangspunt.
Benieuwd of we bij de EO toevallig dezelfde wetenschappers zullen tegenkomen. Kijken is weten.