See me, feel me, like me, share me.
"Het moet eerst veel erger worden om beter te worden." Aldus techniekfilosoof - mooi vak lijkt me - Esther Keymolen over onze eerste ervaringen als mensheid met smartphones. We leven pas ruim tien jaar massaal met deze nieuwe lichaamsdelen. En ongetwijfeld gaan de historici over veertig jaar dingen zeggen als: 'de mensen deden maar wat met hun data en hun privacy'. Diezelfde toekomstige geschiedkundigen spreken wellicht wel hun waardering uit voor de thema-uitzending 'Game of phones'. Hierin probeerde de VPRO gisteren in kaart te brengen welke kant het opgaat met onze smartphoneliefde. Ik hoorde veel nieuws, maar gek genoeg ook veel oude echo's.
Hou van mij! Vooral die oerschreeuw zag ik terug in een nieuw jasje. Of zo u wilt telefoonhoesje. Was The Who een band van nu, dan zong Roger Daltrey 'See me, feel me, like me, share me'. Want oh Heer, al die mensen die maar bezig zijn duimpjes, sterren en andere punten te verzamelen. We willen niets anders dan gezien worden, gewaardeerd worden en vooruitkomen. Met de smartphone als logische stap in onze evolutie.
Persoonlijk ben ik niet erg van de doemdenkerige op dit gebied. Ik wil later ook niet als een onnodige angsthaas te boek staan, zoals die sukkels die dachten dat de stoomtrein de melkproductie bij koeien zou stremmen. Maar, 'Game of phones' maakt me alert. Neem onze kritiekloze overgave aan apps: we downloaden een spelletje, vinken verveeld alle akkoord-vakjes in en daar gaan we. Zonder risico? Honderden apps gebruiken je microfoon om mee te luisteren met je leven! Om te weten welke muziek je beluistert tijdens het spelen, zou de redelijk onschuldige verklaring zijn. Het klinkt nergens naar.
Maar spelletjes, we zijn er nu eenmaal dol op. Slim daarom dat de Nederlandse politie zich laat inspireren door de Pokémon-gekte, die wereldwijd miljoenen mensen naar buiten kreeg om virtuele poppetjes te vangen met een smartphone. Zou de burger niet ook de straat op willen om gestolen te auto's terug te vinden? Een speelse app om kentekens mee te fotografen, met als mogelijke beloning een premie van de verzekeraar en een schouderklopje van oom agent: hij is in de maak.
'Game of phones' laat ook zien hoe China momenteel de aanloop neemt voor een wel heel extreme sprong voorwaarts. Technologiecriticus - ook mooi - Tijmen Schep vertelde dat dit land in 2020 gaat werken met een social credit-score. Een puntenaantal dat je bijeensprokkelt door vlekkeloos te leven en dat uitdrukt of jij een brave betrouwbare burger bent. Alibaba-directeur Jack Ma gaf voorbeelden hoe deze Sesame-rating gaat werken. Wil je een auto huren, dan ziet het verhuurbedrijf of het verstandig is jou die auto mee te geven. Wil je daten met een meisje, dan kunnen haar ouders jouw reputatie checken. Heb je foute vrienden? Dat gaat je eigen score ook omlaag. Dumpen dus die types.
Oftewel: zorg dat je goed in beeld komt en je leven loopt op rolletjes. Je smartphone brengt je dan samen met de andere brave mensen in een paradijs. Met bij het toegangshek een onzichtbaar organisme dat precies weet wat je doet, denkt, wilt en vindt. Dat doet bij veel degelijke opgevoede Trouwlezers vast ook een belletje rinkelen.