Rutte vs. Baudet. Uitzonderlijke tv was het wel.
Als jong meisje besloot ik na een eerste slechte ervaring nooit meer naar horrorfilms te kijken: waarom jezelf die stress en die hartkloppingen aandoen? Toch woensdag wel het debat Rutte/Baudet uitgezeten. Al werd je er soms naar van, uitzonderlijke tv was het.
Vorige week kopte collega Maaike Bos hier 'Even had Jeroen Pauw de touwtjes niet in handen, hoe vermakelijk', toen ze beschreef hoe hij in zijn eigen programma werd overvallen met de Ere Zilveren Nipkowschijf. Woensdag had Pauw ogenschijnlijk de regie ook niet, maar de lange teugel die hij hanteerde was ongetwijfeld precies de bedoeling. 'Die twee mannen willen zo graag het ultieme potje ver plassen doen? Go your gang.'
Als je kritiek wilt hebben op de vrije opzet van de discussie, waarin de twee opponenten steeds minutenlang zelf de lijn van het gesprek bepaalden zonder hulp van de gespreksleider, dan moet die zeker uitgaan naar premier Rutte: het laatste wat je een agent-provocateur moet geven, is de kans je te laten provoceren. Maar daarvoor was de tweemans-arena in debatcentrum De Rode Hoed juist uitermate geschikt. Terwijl Rutte de klassieke politicus is die woorden als stabiliteit en samenwerking gebruikt, wilde Baudet hem graag buiten de lijnen van het speelveld trekken met ongegeneerd opfokkende uitspraken. Zoals de leiders van onze vredelievende Europese alliantie vergelijken met Hitler, de deskundigheid van de Nederlandse defensietop wegwuiven, de Russische rol bij het neerhalen van de MH-17 ontkennen. Daarbij Trumpiaans breed rondlopend als een gevierd man, met een luid joelende achterban.
Rutte kwam daar vaak niet sterk overheen. Het leek zelfs alsof de microfoon van Baudet harder stond: als hij de premier wilde overstemmen lukte hem dat gemakkelijker dan andersom. Ook de grote grijns van Baudet kwam luid en duidelijk over, al leek het soms een mond vol tanden. Toch oogde Baudet vaak beheerster, zelfverzekerder. Stond ook als eerste op van dat rare wiebelige tafeltje.
Eerder die avond had publicist Bas Heijne bij Margriet van der Linden in 'M' aangekondigd niet te gaan kijken. Hij typeerde het debat als onderdeel van de heersende aandachtscultuur, als een burenruzie die je zou moeten negeren, maar een fuik is waar je inzwemt. En ook een bevestiging van wat hij al wist. Hij voorspelde daarom dat de confrontatie Rutte-Baudet weinig zou uitmaken voor het Nederlandse stemgedrag. "Mensen die geen van beiden motten gaan toch wel keurig op een andere partij stemmen. En wie pro-Rutte of pro-Baudet is, zal zijn standpunt bevestigd zien."
Lang niet iedereen volgde het ik-ga-niet-kijken-voorbeeld van Heijne: ruim anderhalf miljoen mensen zagen het debat zo laat op de avond. Waarmee 22 mei 2019 in ieder geval de annalen in kan als de dag waarop de klacht dat de publieke omroep alleen links zou faciliteren definitief naar het museum ging.
Meteen na afloop kwam de duistere nacht waarin best een reguliere Pauw had mogen volgen voor de nabeschouwing. Maar eigenlijk is het wel duidelijk. Wij hebben nu ook iemand in het land die ongegeneerd op alle Trump- en Poetinknoppen drukt, iedereen met plezier de gordijnen injaagt. Nu lekker scoren en dan morgen het schaderapport maar eens opmaken.
<<<ethische kwesties Radar Extra >>>