Rampvlucht: 'Politiek op zijn lelijkst'
Ook alle afleveringen van Rampvlucht met groeiende verbijstering verslonden? Dan bent u vast net zo overdonderd als iedereen die ik erover spreek. Overdonderd door de kracht van goed drama. Want de serie van NCRC-KRO over de vliegramp in de Bijlmer - vandaag dertig jaar geleden - geeft dit 'oude' verhaal een gloednieuwe, actuele dimensie. Terecht dat de jury van de Gouden Kalveren dit weekend Rampvlucht heeft beloond.
Kritiek is er ook. Terrorisme-expert Beatrice de Graaf stelde op Twitter niet van faction te houden: het mengen van feiten en fictie. Maar zolang ik zie dat feitenkoning Vincent Dekker achter het eindresultaat staat, ben ik blij voor de nog altijd gefrustreerde betrokkenen dat mede dankzij Rampvlucht de rampzalige nasleep van de ramp weer in alle media staat. De serie is dan ook veel meer dan simpelweg goed drama. Hij legt de vinger op een paar pijnlijke plekken in onze samenleving. Dat wordt extra duidelijk voor wie woensdag op NPO2 ook kijkt naar Rampvlucht, de documentaire.
Die is online al een paar dagen te zien en bevat gesprekken met de echte Vincent Dekker, de echte Rob van Gijzel (geweldige verteller) en andere betrokkenen bij de vraag: welke lading vervoerde de neergestorte El Al-Boeing? Helaas wilden de echte toenmalige ministers Hanja Maij-Weggen en Annemarie Jorritsma en de echte Henk Wolleswinkel van de Luchtvaartinspectie niet meewerken. Wel komt enige wederhoor van Henk Pruis, oud-onderzoeker bij de Rijksluchtvaartdienst. Pruis is het niet eens met de nogal eenzijdige aandacht van de media voor het verarmde uranium in het gecrashte vliegtuig. Wat op de uitgebreide website van KRO-NCRV trouwens helderder wordt dan in de documentaire zelf.
Vooral schrijnend in de documentaire is te zien dat een zo gerespecteerd en in principe gevreesd democratisch instrument als een parlementaire enquête een wassen neus wordt, wanneer kamerleden niet over de juiste input of ondervragingskunst beschikken. En het resultaat van hun bevindingen politiek gewogen wordt. Zo namen de regeringspartijen wel de aanbevelingen van de enquêtecommissie Vliegramp Bijlmermeer over, maar niet de conclusies. Want dan zouden er koppen hebben moeten rollen en Paars II wilde door.
"Politiek op zijn lelijkst wat daar gebeurde", aldus onderzoeksjournalist Joost Oranje, tegenwoordig coördinator bij Nieuwsuur en NOS Nieuws. Hij pleit ervoor dat ambtenaren uit de kast moeten kunnen komen. Sinds de 'oekaze van Kok' in 1998 zijn de mogelijkheden van de ambtenarij om openlijk te communiceren te beperkt voor een gezonde dynamiek tussen journalistiek, ambtenaren en politiek. Hoe bizar in feite.
Benieuwd trouwens wat Maureen Sarucco, de oud-directeur Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente Amsterdam die als een leeuw de integriteit van haar mensen verdedigde, vindt van de scène - in de serie - waarin ze journalist Dekker toebijt: "Ik hoop dat u geen monster geschapen heeft dat niet meer te stoppen is, meneer Dekker. Als het vertrouwen in de overheid, de experts, de beleidsmakers kapot wordt gemaakt, dan valt een samenleving uiteen. Ik hoop niet dat het zo ver komt."
Don't shoot the messenger, dunkt me. Maar verder: iedereen die wel eens om zich heen kijkt deze dagen, zal het met haar conclusie eens zijn.
<<<Haar voor Iran Dramadriehoek>>>