Racismedebat of Onelinershow
Een lichtelijk geëmotioneerde Jort Kelder bleef helder, tijdens het presenteren van een veel te vol uurtje. Want dat was die speciale aflevering van 'De Stelling van Nederland', vrijwel overal bestempeld als 'het racismedebat'
De publieke omroep had zondag 12 juli uitgeroepen tot de 'Dag Tegen Racisme'. Maar het werd niet bepaald een indrukwekkende marathon, zoals ooit een 'Open het Dorp'. Er was geen dagvoorzitter, geen leiding, er was geen interactie met de kijkers. Moest je er nu echt de hele dag voor gaan zitten? Wat was eigenlijk de bedoeling? Behalve uitzendingen die volledig op thema waren - zoals een oude documentaire over Anton de Kom en een herhaling van 'Het Grote Racisme Experiment' - zaten er ook vreemde eenden in de bijt: een Studio Sport over de Tour de France en het Op1-interview met Mark Rutte over de afgelopen corona-maanden.
Je kunt de 'Dag Tegen Racisme' zien als een goedbedoelde poging om de boel bij elkaar te houden in dit land. Maar aan het begin van de avond was hier op de bank sprake van een systemische overdosis en een lichtelijk gevoel van 'nou weet ik het wel'. Terwijl het klapstuk nog moest komen: een brede studiodiscussie met Jort Kelder als een dirigent die zelf óók ter discussie stond. 'Hoe kan zo'n man een serieus debat over racisme leiden?', vroeg het collectief Black Renaissance zich vorige week af. Daarbij citaten van Kelder oprakelend als 'wat zouden de zwarten zelf kunnen doen, moeten zij ook iets doen of moeten wij alleen maar schakelen, wij witjes?'.
De critici organiseerden daarom op hetzelfde tijdstip een alternatieve thema-avond, te zien via internet en met hulp van - een weinig collegiale? - VPRO. Ze kaapten zo te horen diverse gasten af die De Stelling graag had gehad.
Op NPO1 roeide Kelder met de riemen die hij had. Kritiek op het debat op zich - 'hoe kun je nou discussiëren over racisme: dat is geen mening, maar is een feit' - bleek onnodig want de stelling was subtiel geformuleerd: 'Het huidige racismedebat drijft Nederland uit elkaar'.
In de studio viel dat allemaal nogal mee, ook omdat Kelder voorbijging aan de extreemste opmerkingen. Het onvermijdelijke 'als-het-je-niet-bevalt-ga-dan-terug-naar-je-eigen-land' viel een keer en ook opvallend was de klacht van een student journalistiek dat zijn 'woke' witte mede-studentes vooral gingen BLM'en om zwarte mannen te versieren.
Maar conflictvermijdend laveerde Kelder geconcentreerd binnen het uur van 'wat is het probleem' naar 'hoe lossen we het op' en probeerde onderweg alle studiogasten - het waren er toch vele tientallen - iets zinvols te laten zeggen.
En dat gebeurde. Er was een mooie metafoor van de directeur van 'Jantje Beton' over hoe Nederland qua racisme is als een alcoholist die ontkent dat hij te veel drinkt. Er was het Goudse gemeenteraadslid Mohanis die vreest dat het morele kompas van Nederland stuk is, gezien al het geschreeuw. En er zaten meer interessante mensen in de studio, zoals die pleegvader van een 'regenboogfamilie' die te vroeg werd afgekapt.
Dit programma had gewoon drie uur moeten duren. Zeker gezien de consensus dat we beter moeten luisteren naar elkaar. Dan moet iedereen ook eerst rustig z'n zegje kunnen doen.
<<<Omtzigt/De Jonge Kabbeltv>>>