Porno voor moeders, van echt gemeenschapsgeld
En dan nu: porno. Ik weet niet hoe ze het zo hebben weten te plannen, maar precies in deze #MeToo-tijd trakteren de publieke omroepen ons op de NPO Seksweken. De opzet is: "Met documentaires, films, series en discussieprogramma's kijkers prikkelen om over seks na te denken en erover te praten." Waar bemoeien ze zich mee, zou u kunnen denken. Maar dan het volgende: de VPRO heeft drie jonge filmmakers opdracht gegeven een pornofilm te maken. Van uw belastingcenten ja.
Maar: gemeenschapsgeld komt wel eens slechter terecht. Het project 'Vieze Film' - dat bestaat uit die drie korte online seksfilms, documentaires over 'the making of' en een uitgebreide website - is een zorgvuldige poging om dit populaire filmgenre serieus te bestuderen. En te ontdekken of en hoe je van porno iets moois en opwindends kunt maken buiten die dubieuze commerciële seksindustrie om.
Want in een wereld waarin een hand op een knie je tegenwoordig al de kop kan kosten, kan je je probleemloos legaal verlustigen aan miljoenen films waarin respect voor de medemens geen enkele rol speelt. Meestal is het toch 'pakken wat je pakken kan' in pornoland.
De drie jonge VPRO-cineasten wilden er iets minder plats van maken. Al was het alleen maar om hun eigen moeders nog onder ogen te kunnen komen, zo blijkt uit interviews op de website.
Die site vertelt ook dat de filmmakers Angelo Raaijmakers en Robin Vogel zelf van jongs af veel porno hebben bekeken. Ze worden zelfs omschreven als 'afgestompt' en 'pornomoe'. Maar voor de enige vrouwelijke filmmaker, de Rotterdamse Ari Deelder (ja, de dochter van) was deze filmtak een volledige ontdekkingsreis.
En ze heeft niets met het genre: "Die teringzooi die je tegenkomt: zo lelijk en al die rare bekken. En daar moet je dan een orgasme van krijgen. Dat vind ik zo armoedig." Vrouwvriendelijke 'porna' doet het voor haar ook niet. "In een film van twintig minuten kijk je dan tien minuten lang naar een of andere lul-de-behanger die met een gitaar op een picknickkleed in een park zit. Alsof je die mee naar huis zou nemen."
Ari zette zich over haar irritaties heen omdat ze via 'Vieze Film' iets kon maken wat zij zelf wél opwindend vindt. En filmde uiteindelijk ook echte seks, iets waar ze eerst niet aan wilde. Maar ja: porno zonder de daad in beeld, dat is geen porno.
In de documentaire over haar filmproject - gisterenavond op tv - zien we Ari een ontspannend sigaretje roken nadat de laatste scène is gefilmd. Ze is tevreden. En verbaasd dat ze zich vooraf zo ongemakkelijk had gevoeld, terwijl alles zo ontspannen was verlopen.
Wat haar film 'Tea for Two' is geworden? "Porno voor moeders, een instapmodel", zo omschrijft de begeleidende VPRO-regisseur Vincent Boy Kars het. Ik kan er in deze column nog niet over meepraten, want de film ging pas laat online, na de documentaire. En na mijn deadline.
Opmerkelijk: de drie pornofilms zijn alleen zichtbaar tussen 22.00 en 06.00 uur. Dit vanwege een artikel in de omroepwet 'ter bescherming van de zedelijke ontwikkeling van jeugdigen'.
Een nogal archaïsche zo niet lachwekkende bepaling in dit online-tijdperk. Maar het geeft deze omroepporno ook een ouderwets spannend tintje. Oei, overdag is het illegaal!