On her shoulders
Gouden tijden voor nieuwszenders. Maandag was het parliamentlive.tv dat urenlang wist te boeien met de confrontatie tussen het Britse House of Commons en Theresa May c.s. Even geen journalisten die erdoorheen kakelden, maar gewoon het echte debat, online.
Fascinerend om Theresa May als een robot door te zien ploegen, ondanks alle kritiek. Wie zich probeert te verplaatsen hoe 'de' Brit zich momenteel moet voelen, komt vast uit op heimwee naar een staatspersoon van de oude stempel. Thatcher of Churchill ventileerden tenminste nog een visie. Van May hoor je eigenlijk alleen een eindeloze herhaling, als was ze geen staatshoofd maar een topambtenaar: 'Ik doe wat mij is opgedragen. The peoples wish is my command.'
Mr Speaker, kamervoorzitter John Bercow, heeft niets van een machine. Zap in het vergaderverslag van maandag maar eens naar 17:55 wanneer toekijkende ministers een Schots parlementslid niet laten uitpraten. Mr Speaker treedt op: "Order! Zitten en stil zijn. Ik ben totaal niet geïnteresseerd in wat jullie te melden hebben." Met ogen die vuur spuwen. Onvergetelijk.
May's optreden zelf maakte weinig gevoel los. Hoe dik moet je huid zijn, om zo energiek door te gaan met die kansloze missie het volk bijeen te brengen. Het intrigeert wel. Zoals ze de volgende ochtend alweer vroeg uit de auto stapt, in Nederland bij Mark Rutte. Opgefrist, glimlach naar de camera's, terwijl niemand van haar houdt.
Ik hoop dat deze weken een documentairemaker met haar meeloopt, zodat we achteraf kunnen analyseren wat ze aan het doen is. Is het hoogmoed dat May drijft? Dat een val gaat volgen, lijkt onafwendbaar.
'On her shoulders' zou een mooie titel zijn voor zo'n docu, ware het niet dat er al een schitterende film met die titel is. Hij werd gisternacht uitgezonden en gaat over Nadia Murad, de nu 25-jarige Jezidi-vrouw die maandag de Nobelprijs voor de Vrede kreeg. In mei stond in Trouw al een hartbrekend interview met deze activiste tegen wil en dank. Slachtoffer van Isis, ontvoerd en gebruikt als seksslavin, uiteindelijk ontsnapt, koos ze ervoor om niet het behandelingstraject in te gaan dat haar in Duitsland werd geboden. Ze wilde niet bezig zijn met zichzelf, maar vechten voor de meisjes en vrouwen die nog niet vrij waren.
Filmmaakster Alexandria Bombach volgde Murad terwijl haar activisme vorm krijgt en ze wordt uitgenodigd door regeringen, VN en pers om te komen praten over de genocide op de Jezidi. Onthutsend te zien wat dat betekent voor Nadia zelf. Iedere keer moet ze nieuwsgierige vragen beantwoorden over haar eigen verhaal en opnieuw door de ellende: hoe vaak ben je verkracht, hebben ze je moeder vermoord, hoe hield je het vol, weet je zeker dat je broers dood zijn?
Onmogelijk om door deze documentaire niet te worden geraakt: hoe sterk moet dit meisje zijn, voor haar volk. De beelden waarop Murad in 2017 voor het eerst teruggaat naar het Sinjar-gebergte, de puinhopen daar met eigen ogen ziet en breekt. Het is bijna te veel.
Goed nieuws: deze zomer verloofde Nadia zich, met een Jezidi-man. Er is liefde in het leven van deze op een na jongste Nobelprijswinnares. Dat duidt toch op hoop voor een toekomst.