NOS: kan dat 'Feiten en Fabels' niet anders?
"Wat zit je nou toch steeds tegen die televisie te roepen?", vroeg mijn Wettige Echtgenoot op een gegeven moment vanuit zijn werkkamer. Het was zo. Al drie keer had ik een ach-hou-nou-toch-op naar het scherm geslingerd. Zouden andere mensen ook zo de balen hebben van 'Feiten en Fabels'? Die NOS-updates over corona lijken hun doel voorbij te schieten.
En dat komt door de presentatie van de informatie. Je hoofd moet in de hoogste versnelling om het gebodene te volgen. Als je niet snel meeschrijft, is achteraf nauwelijks na te vertellen wat er de revue passeerde qua feiten in die eindeloze woordenstroom van mensen die geen getrainde woordvoerders zijn. En die je overgieten met waarschijnlijkheden, we-denken-dats en voor-zover-nu-bekends. Met als uitsmijter: gebruik zelf je gezonde verstand.
Van de kijker wordt erg veel talent verwacht qua abstract denken, geconcentreerd luisteren en snelle informatie-analyse. En dan leveren veel antwoorden ook meteen weer nieuwe vragen op.
Neem die kijkersvraag donderdag, met dat hoge fabel-gehalte: kan je besmet raken door het eten van nieuwe haring? "Nee', glimlachte viroloog Ann Vossen,"corona is een luchtwegvirus dat van persoon op persoon gaat, en heel af en toe via de handen, maar niet via voedsel want dat gaat naar je maag." Heel af en toe via de handen? Maar waarom al dat gedesinfecteer dan? En waarom zei dokter Aura Timen even later dan dat bierglazen in de vaatwasser moeten en met met afwasmiddel moeten worden bewerkt? 'Feiten' die verwarren.
Ook het grote thema in de maatschappij - 'zijn we wel op de goede weg' - werd matig bediend. Al was aangekondigd 'we hebben iedereen in de studio, zij die de regering adviseren en zij die kritisch zijn', per saldo was van de laatste categorie alleen Jacco Vonhof van MKB-Nederland aanwezig, met zijn frustraties over de anderhalvemeter-regels. Waarom mag je wel met z'n zessen in een SUV en je amuseren met een sekswerker, maar zien we ondernemers nerveus met hun rolmaat pezen op terrassen en in bioscoopzalen? En waarom mogen ballonvaarders nog altijd de lucht niet in, maar toeristenvliegtuigen wel?
Vossen zei iets van 'ja, je kunt niet altijd een heel strikte streep trekken'. Maar het punt is dat dat in veel situaties dus wel gebeurt. Vossen wilde fideel klinken, zei dat ze 'eerlijk gezegd niet bezorgd is voor het besmettingsgevaar van theaters hoor'.
Op afstand kon je menig schouwburgdirecteur van z'n stoel horen vallen.
NOS-presentator Winfried Baijens deed als een Chinese schoteldraaier echt z'n best om kritisch te bevragen, maar het tempo was moordend en veel onderwerpen eindigden rafelig.
Natuurlijk denk ik na of mijn eigen enorme vermoeidheid over de viruscrisis parten speelt bij het kijken. Maar als dat bij mij zo werkt, herkennen veel andere kijkers deze irritaties vast ook. Daarom: kan er niet een andere vorm worden gevonden om ons rustig te updaten over de afwegingen van de wetenschappers?
In de missie van de NOS staat: "De NOS wil de primaire informatiebron zijn op het gebied van nieuws, sport en evenementen, zodat de Nederlandse burger beter in staat is te oordelen over ontwikkelingen in de wereld, waardoor hij zijn gedrag beter kan bepalen."
Maar zo valt dat nog niet mee.