Nokken of knokken? Kijk in ieder geval niet weg van Fight or flight
Stad in Oorlog is genomineerd voor de Zilveren Reissmicrofoon, zo werd dinsdag bekendgemaakt. Het is een intieme podcast over Charkiv, de Oekraïense stad die sinds de Russische invasie de helft van haar inwoners zag vluchten, lees ik. Wordt het nokken of blijf je knokken? Een essentiële kwestie die de afgelopen weken ook centraal stond in Fight or flight.Een heldhaftige NPO3-serie (BNNVara) die een wereldburger van je maakt. En een wat nederiger mens, wanneer je beseft hoe goed wij het hebben.
"Dit is het belangrijkste programma dat ik tot nu toe heb gemaakt", zegt Sahil Amar Aïssa (1992), de presentator die bekend werd door Spuiten en Slikken. En dat klopt. Aïssa bedacht Fight or flight uit frustratie over het onbegrip en de onwetendheid rond vluchtelingen: het gaat te weinig over het menselijke verhaal. "Terwijl je het fenomeen van vluchten pas écht goed begrijpt als je het persoonlijk maakt." Dus toog Aïssa naar de brandhaarden van de wereld.
In vijf afleveringen portretteert Aïssa mensen die samen opgroeiden maar uiteindelijk verschillende keuzes maken. De een vluchtte naar Nederland, de ander bleef thuis om te vechten en te protesteren, in landen als Irak, Colombia, Armenië. En Soedan: als je mee wilt leven met wat daar momenteel gebeurt, kijk dan zeker aflevering 3 terug. Die maakt perfect duidelijk waarom de aimabele Abdulaal weg wilde uit de horror daar, maar je ziet ook wat een helden zijn zus en zijn vriend zijn, die steeds weer in Khartoum de straat op gaan om te demonstreren voor democratie. Terwijl de kogels hen om de oren vliegen. De jonge helden wijken niet. "Wij zijn ons leven hoe dan ook kwijt."
De laatste aflevering is helemaal monumentaal. Aîssa, regisseur Diederick Groenewoud en cameraman Vince van der Pol trekken daarin met een gemêleerde groep vluchtelingen van Colombia naar Panama, via de beruchte Darién Gap. Als eerste cameraploeg ter wereld. Dagenlang ploeteren ze door een levensgevaarlijke jungle vol giftige planten, wilde dieren, bandieten en verkrachters. Een route die over de Berg des Doods gaat, waar je over de skeletten van je voorgangers stapt.
De kleine karavaan telt veel moeders met kleine kinderen, je hart breekt als je het ziet. Een van die vrouwen is de Ghanese Obeida, die al zes maanden op pad is. Met een baby op de rug, onderweg geboren in een land waarvan Obeida de naam niet meer weet. Ze trotseert alle ellende om uiteindelijk een beter leven te krijgen in de Verenigde Staten van Amerika. "Het feit dat wij Nederlanders met een simpele vlucht diezelfde bestemming kunnen bereiken blijft onbegrijpelijk", aldus Aïssa.
Of zoals Diederick Groenewoud het zegt: "Tijdens deze verschrikkelijke tocht werd voor mij nogmaals benadrukt dat elk individu een legitieme reden heeft om te vluchten. Je leven zet je niet zomaar op het spel. Ik vind het onbegrijpelijk dat we deze mensen wegzetten als gelukszoekers, iets dat we in essentie allemaal zijn."
De mannen maakten in de jungle beelden van rijen mieren die daar ook op weg waren van hot naar haar, stukjes groen op hun nek, druk bezig iets op te bouwen. Net zo nietig als de dappere mensjes die aan hen voorbijtrokken, vol oerkracht toe werkend naar een beter bestaan.
<<<Nipkownieuws Nadia>>>