Niet bepaald op de rotsen
Als je Trump zo jaloers tekeer ziet gaan over de exportsuccessen van de Chinezen, dan mag je hopen dat hij woensdag 'Stand van Nederland' niet heeft gezien. Een 'economisch onderzoeksprogramma' noemt het zichzelf, maar 'Hollandsch Loftrompet' zou de lading ook dekken. Prima, want het legt iedereen het zwijgen op die graag schampert dat wij zo'n 'klein landje' zijn. Misschien in oppervlak ja, maar onze daden benne groot. Ook als het gaat om zoiets nietigs als zaad.
Dit programma van WNL - dat wil dat 'burgers rechts-van-het-midden zich ook thuisvoelen bij de publieke omroep' - zoekt naar beelden bij opvallende statistieken. Zo waren thema's het uitdijend aantal mensen met obesitas en onze ontketende online kooplust. 'Stand van Nederland' staat niet lang stil bij de vraag waarom een bepaalde ontwikkeling plaats heeft en of dat wel wenselijk is. Nee, de invalshoek is Nederlands nuchter: de trend is er, hoe maken we er geld mee? Dus zagen we de afgelopen weken succesvolle gewichtsconsulentes in actie, buikvetslurpers (scènes om nooit te vergeten), frisse fietskoeriers en bijklussende thuismoeders met gangen vol pakketjes voor de buren.
Deze week ging het over onze zaadsector en hoe vruchtbaar die is. Zo komt 40% van 's werelds groentezaden uit Nederland. De wereld kan ook niet zonder ons dierlijk sperma: na de VS zijn wij daarvan dé producent. De camera keek mee vanuit een nepkoe, hoe het eruitziet als een enthousiaste stier daarin zijn witte goud deponeert. Wederom beelden die op je netvlies blijven staan.
Ook waren we in Wageningen, waar in ogenschijnlijk eenvoudige kantoortjes onze toekomst ligt opgeslagen: een genenbank die een blijvende genetische diversiteit moet garanderen, wat er ook gebeurt in de buitenwereld. Nogal belangwekkend, maar de huisvesting zag er niet bepaald uit als Fort Knox, terwijl er - ook - ongelooflijke hoeveelheden geld zijn gemoeid met dit materiaal. Zo kost een kilo krachtig tomatenzaad meer dan een kilo goud: 50.000 euro tegenover ruim 32.000 euro, googel ik. Van de baas van 'veestapelverbeteraar' CRV hoorden we dat daar op een goede dag 70.000 rietjes worden gevuld met stierensperma, à 15 euro per dosis. Meer dan een miljoen omzet op een dag. Daarvoor ga ik ook wel in een lokkoe zitten.
Enfin, na al deze positiviteit was het een schrijnende overgang naar onderzoeksprogramma Focus van de NTR. In de aflevering 'Stralend Afval' liet presentatrice Elisabeth van Nimwegen zien hoe we ons geen raad weten met ons radioactief afval. Ik was bepaald niet jaloers toen ik haar nerveus zag afzakken in een oude Duitse zoutmijn, waarin op meer dan zeshonderd meter diepte techneuten lopen te piekeren hoe ze de daarin opgeslagen vaten met afval er weer uitkrijgen. De veilig gewaande zoutmijn vertoont namelijk scheuren en de vaten roesten kapot door instromend grondwater.
Een tikkende tijdbom, en een schril contrast met het perspectief dat de Westlandse zaadveredelaar Michiel Zwaan eerder die avond schetste, dat de wereldbevolking dankzij zijn producten ook in 2050 nog voldoende eten van het land zal kunnen halen.
Zijn we dan met tien miljard, twaalf miljard? Moet het ondergronds wel goed blijven gaan.