#MeToo: Het gedrag van toen langs de meetlat van nu
Meestal maakt het discussieprogramma 'Hollandse Zaken' (Omroep MAX) me kriegelig door de stormachtige manier waarop door onderwerpen wordt geracet, met een te grote variatie aan gespreksdeelnemers. Maar donderdag ging het over #MeToo, was de gastenspoeling dun en het tempo rustig. Ongelooflijk hoe dit onderwerp in een jaartje tijd een podium heeft gevonden, waarop slachtoffers recht van spreken hebben en waarbij kousenvoeten en fluwelen handschoenen het kledingvoorschrift zijn.
In 'Hollandse Zaken' ging het vooral over de kwetsbare positie van de man als mogelijke dader. Het doodenge gevoel dat veel mannen moeten hebben omdat hun gedrag van toen naast de meetlat van nu wordt gelegd. Presentator Cees Grimbergen wilde daarbij het woord heksenjacht gebruiken, maar binnen drie minuten werd hem - door actrice Dian Biemans - al verzocht daarmee op te houden: de daders zijn niet de slachtoffers. Advocaat Peter Plasman reageerde meteen fel: beschuldigd worden staat momenteel ongeveer synoniem aan een veroordeling. En is ook niet goed.
Ik moest meteen denken aan wat ik las over de echtgenoot van de Zweedse operazangeres Anne Sofie van Otter. Hij pleegde in maart zelfmoord, vijf dagen voordat een onderzoekscommissie concludeerde dat er geen enkele grond was voor alle #MeToo-aantijgingen aan zijn adres. Een beschamende 1-0 voor de Zweedse schandaalpers.
Grimbergen bracht uiteraard onze Nederlandse kwestie aan de orde: het ontslag van dirigent Daniele Gatti. Hier iets zinnigs over zeggen is een zinloze exercitie zolang de feiten niet bekend zijn. Presentator Cees Grimbergen wilde dan maar theoretiseren: stel dat Gatti dames op de mond heeft gezoend, is zijn ontslag dan de juiste maatregel? Tricky om zo te discussiëren, maar het gesprek bleef beschaafd.
Studente Eva Lammers gaf hoop voor de toekomst. Niet alleen moeten mannen hun gedrag evalueren, vrouwen moeten mondiger worden, stelde ze. Zelf de grenzen beter aangeven, duidelijkheid scheppen over wat gewenst en wat ongewenst is.
Ik had graag een paar onderwijzers tussen de gasten gezien, om te horen of zij hun leerlingen nu beter trainen in helder denken. Zo van 'ho, wat gebeurt hier nu, laat ik op zijn minst hardop mijn twijfel uiten'. Het zou mijzelf in misschien wel tien situaties niet zo'n dom schaap hebben gemaakt, dat te verbluft was om handen weg te duwen of tegen een vreemde gang van zaken te protesteren. Onder meer bij een huisarts. En diverse oprijdende types in het openbaar vervoer.
Van een Surinaamse mevrouw in een treincoupé leerde ik een tactiek. Gewoon hardop zeggen, zodat de medereizigers het horen: "Meneer, u zit wel heel erg met uw been tegen mij aan te duwen, kunt u me iets meer ruimte laten?" Een paar keer toegepast, en 100% successcore.
Er zat trouwens wel iemand met een onderwijs-connectie bij 'Hollandse Zaken', Kees Schaepman, oud-directielid van de School voor Journalistiek in Utrecht. Het was een bijzonder optreden, waarbij je moeite moest doen om niet te denken: probeert hij zich nu in te dekken? Schaepman omschreef zichzelf als een aanrakerige man, die dol is op complimentjes. Laatst had iemand hem gezegd: 'Oh wat is dat een leuke hond, en uzelf mag er ook zijn.' Leuk natuurlijk, een beetje smeermiddel in het sociale verkeer. Of hij zelf ooit te ver was gegaan? Hij vertelde hoe een jonge journaliste ooit s'avonds bij hem langs was gekomen voor advies over een artikel, en hoe dat was uitgemond in een zoenpartij. Plus de suggestie van hem dat ze kon blijven slapen. Hij had haar hiermee nogal overvallen, bleek later uit een brief. Schaepman vertelde dat hij nog steeds niet weet wat hij nou precies fout had gedaan, maar wel zijn excuus had aangeboden.
"Je hébt wel een fout gemaakt", zei meteen advocaat Plasman, "Je hebt excuus aangeboden en excuus hoort bij fout gedrag." Je zag Schaepmans radertjes werken van boven; "Nee, nee, ik heb het zorgvuldig omschreven, dat ik het naar vond dat zij het vervelend had gevonden." Daar komt-ie wel mee weg, leek de advocaat te concluderen.
Nieuwe tijden, mensen.
<<<Linda de Mol Sammy Davis jr>>>