Merci, meneer De Bie. U wordt van harte de hemel in geprezen
"Ik vind trouwens de hele lente een obsceen jaargetijde. Met die bloemen die maar schaamteloos opengaan zodat je in die kelken kan kijken." Woeste woorden van wijlen Wim de Bie toen hij als ex-leraar Duits O. den Besten ooit driftig de giftig gele narcis cancelde. En alle andere lentebloemen met hun smakeloos vloekende kleuren. "De lente maakt te veel emoties los. Die de mensen niet kunnen hanteren!"
In deze grijze lente is het het overlijden van De Bie zelf dat een emotionele schokgolf veroorzaakt. Overal om mij heen werden handen voor monden geslagen en begon het gegoogel naar filmpjes uit de rijke erfenis van Van Kooten en De Bie. Als dierbare jeugdherinneringen. Zoals The Beatles en de Rolling Stones menigeen muzikaal hebben opgevoed, kleurden Van Kooten en De Bie het humorpalet van hele generaties Nederlanders.
Bij de NOS werd De Bie in de kopregel van het overlijdensbericht sec neergezet als televisiemaker. Dat klonk flets, omdat in dat woord niets doorklinkt van 's mans humor, creativiteit en grenzeloze acteertalent. Of moet je het woord televisiemaker anders lezen, als 'Van Kooten en de Bie maakten televisie tot het medium dat je niet mocht missen'? Geen ander duo deed ons zoveel jarenlang voor de buis kruipen, met hun speelse afspiegeling van ons land.
Grappig dan ook om beide mannen te zien gniffelen om het modewoord urgentie, maandag in een gedeeltelijke herhaling van Van Kooten en De Bie sloegen weer toe! uit 2012. Ze vertellen hierin aan Coen Verbraak hoe ze hun inspiratie altijd 'gewoon' uit het nieuws en de krant haalden. Urgent avant la lettre.
De jury van de Zilveren Nipkowschijf had het in de jaren 70 en 80 makkelijk én moeilijk met de mannen: je kon ze toch niet ieder jaar laten winnen? Van Kooten en De Bie kregen de prijs der televisiekritiek voor het eerst in 1974, en De Bie liet er een satirebombardement op los: "Zelden werd de Nipkowschijf terechter toebedeeld. Nooit was de mening daaromtrent zo hecht en onverdeeld! Als twee een plak verdienen dan zijn wij het wel!". In 1978 nam het duo de prijs hoe dan ook opnieuw in ontvangst en in 1985 rondde de jury de discussies voor eens en altijd af door Van Kooten en De Bie de eerste officiële Ere Zilveren Nipkowschijf uit te reiken.
Ik grasduin nu al uren door al het televisiegenot, en ben al menigmaal verrast. Zie voor het eerst de burgemeester en wethouder van Juinen optreden met Doe Maar. De Bie als Henk van der Meijden. Ben de YouTuber dankbaar die onder de titel De hele teringzooi alles van De Tegenpartij aanbiedt. Stuit op een gesprek met Matthijs van Nieuwkerk uit 2007 - vanwege de tentoonstelling En wel hierom - waarin De Bie Jacobse en Van Es 'de door ons meest betreurde figuren' noemt. Niet uit wokeness: "Die hebben we na twee jaar dood laten gaan, dat hadden we nooit moeten doen. Jarenlang hebben we gezegd: 'Hadden we Jacobse en Van Es nog maar'."
Inderdaad, je had ook nu nog alle kanten op gekund met die twee.
Wat ook precies de reden is, het voelt als zeer respectvol dat Kees van Kooten zich deze dagen niet laat zien. Zo blijft alle aandacht en eer uitgaan naar het fenomeen Wim de Bie. Terwijl toch wel onmiskenbaar is dat Van Kooten en De Bie in alles een ongeëvenaarde tweeëenheid waren.
Geen gezeik, beiden gelijk.