Laat een beetje slimme puber verder kijken dan Timmyland
En wederom toont Canvas een neus te hebben voor goede Franse documentaires: zondag zond de Belgische zender Un président, l'Europe et la guerre uit, waarin president Macron wordt gevolgd tijdens de zes maanden Frans voorzitterschap van de Europese Unie dit jaar. Filmmaker Guy Lagache had 'geluk': op dag 55 van Macrons Europa-dienst viel Rusland Oekraïne binnen. Lagache mocht achter de schermen getuige zijn van een historische periode van politieke diplomatie.
Intelligente koppen, hersens die overuren draaien, permanente stress: een sfeer als in de zinderende hitserie The West Wing. Maar dan echt.
Vanwege z'n ongekende openheid houdt de documentaire je onafgebroken op het puntje van je stoel. Je luistert als kijker zelfs mee naar een telefoongesprek tussen Macron en Poetin vlak voor de invasie, waarin de Franse president zijn Russische collega als een strenge vriend toespreekt. "Vladimir, ik weet niet waar jouw jurist naar school is gegaan", bitst hij, steggelend met Poetin over de interpretatie van een verdragstekst. Als Macron hem probeert te laten beloven met Biden te gaan praten, meldt Poetin quasi goedmoedig in de sporthal te zijn voor een potje ijshockey en niets concreets te kunnen zeggen over een datum.
"Hij liegt altijd", vat de meeluisterende Franse hoofddiplomaat Emmanuel Bonne het bitter samen.
Je hoort ook hoe Macron praat met Boris Johnson, Mario Draghi en Olaf Scholz over wat Poetin aan het doen is. En met Zelensky, waarbij beide mannen soms Engels spreken en je goed kan aanvoelen hoe de sfeer is. IJzingwekkend is het moment waarop Zelensky verslag doet van de eerste bloedige oorlogshandelingen, en Macron lijkt te willen zeggen: we komen er nú aan om je te helpen.
Uit begeleidende teksten blijkt dat de meeste Europese leiders wisten dat Macron werd gefilmd en toestemming gaven voor de fragmenten waarin ze zelf figureren. Wie nergens van wist was Poetin. Het Russische persbureau Ria Novosti twitterde daarom boos dat de Fransen de diplomatieke regels van het onderhandelen niet meer respecteren. Macron en de zijnen hebben ongetwijfeld geredeneerd dat het niet respecteren van de soevereine rechten van een democratisch buurland een veel grotere faux pas is.
Je moet een sterke maag hebben, als je als diplomaat of politicus terechtkomt op het wereldtoneel en beseft dat jouw aanpak kan bepalen dat De Bom wel of niet gaan vallen. Maar ik dacht ook: waarschijnlijk zijn er meer parallellen met hoe een machtsstrijd in bijvoorbeeld de duivenmelkersvereniging wordt uitgevochten dan je denkt. Het is het universele instrumentarium, het praten, masseren, overleggen, verbonden sluiten, dreigen, strikt zijn en het hopen dat niemand de knuppel echt in het hoenderhok gooit.
Waarbij het me deugd deed in deze film te zien hoe goed de diplomatieke kopstukken van Duitsland en Frankrijk het met elkaar kunnen vinden.
De heftige documentaire stond in schril contrast met de eerste aflevering van de luchtige jeugdserie Timmyland diezelfde zondag, waarin Tim den Besten doet of hij dictator wil worden, om zo aan te tonen hoe belangrijk democratie is. Laat een beetje slimme puber alsjeblieft ook naar Un président, l'Europe et la guerre kijken, over wat er gebeurt als het iemand echt dictator ís.