Kelder, Klöpping en het nut van de mensheid
Wat je ook vindt van z'n bretels, je kunt Jort Kelder om een boodschap sturen. Geef hem de opdracht om als archaïsche tegenpool te fungeren voor knuffelnerd Alexander Klöpping en er ontstaat een prikkelend spanningsveld. Met Kelder als laatste verdediger van een tijdperk waarin je auto's handmatig moest aanslingeren en Klöpping als hightech-evangelist met als lijflied 'stil maar, wacht maar, alles wordt nieuw'.
Al doe ik laatstgenoemde niet echt recht met die omschrijving. Want in de eerste aflevering van 'Kelder & Klöpping' - een informatief AvroTros-programma over de impact van de technologie op ons leven - liet Klöpping duidelijk blijken al die nieuwe mogelijkheden niet zonder meer te omarmen. Al vindt hij de technologische voortgang op zich fenomenaal, hij zet grote vraagtekens bij het gemak waarmee consumenten zich overgeven aan bedrijven als Google en Amazon.
Zo vertelde Klöpping bij 'Jinek' al dat hij zijn eigen kind niet blootstelt aan alle nieuwe snufjes. Hij gebruikte het woord 'angstaanjagend' toen hij omschreef hoe de toptechnici van Silicon Valley zelf - mensen die dus precies weten wat er allemaal kan - hun webcams afplakken, geen smart-TV nemen en ook geen meeluisterende richtmicrofoons in huis willen.
Wie wil zulke spionagemiddelen nou wél in de woonkamer, denkt u misschien. Nou, begin dit jaar rekenden Amerikaanse onderzoekers uit dat er al bijna 120 miljoen 'smart speakers' zijn verkocht in de Verenigde Staten alleen. Zoals de virtuele assistent Alexa van Amazon, die een vast onderdeel van je huishouden kan worden, gezellig mee babbelend vanaf de keukentafel.
Het was grappig om Jort Kelder te zien als voorvechter van het gewone en eerlijke leven, waarin nog echt openhaardhout knappert in plaats van een fake vuurtje op een scherm, en je een lamp bedient met een schakelaar en niet met je smartphone. Een leven ook waarin mensen nog nut hebben.
Want dat was een schokkend moment: Kelder en Klöpping lieten vertegenwoordigers van tien beroepsgroepen door de studio paraderen, beroepsgroepen die op het punt van uitsterven staan. Makelaars, taxichauffeurs, notarissen, secretaresses, caissières: we kunnen hun bijdragen aan de samenleving binnenkort allemaal zelf wel organiseren, dankzij onze apparaatjes.
Je kunt piepen dat je ook dít allemaal niet wilt, maar we lijken nu al voor geen meter meer op de mensen van zeg dertig jaar geleden. Zo volgde ik woensdag de wedstrijd Ajax-Juventus in de auto, via NLZiet op het schermpje van m'n smartphone. Moet je kind een operatie en is de beste chirurg een robot? Geen punt toch. En op dit moment zou ik zelf wel zo'n camera in mijn koelkast willen, die de leegstand signaleert en de supermarkt laat voorrijden met nieuwe voorraden.
Uiteindelijk evolueert de mens vast tot een setje eenzame hersens in een accubak, virtueel levend in een wereld vol muziek en kattenfilmpjes. Bedenk ik op de dag dat ik voor het eerst een zwart gat zie, een eeuwigheid verwijderd van ons mensen.
Hoe bijzonder toch, dat wij ons hier op dit aardklootje maar zitten te ontwikkelen. Dapper door stampend, helemaal alleen in dat immense heelal. Waarin verder niets of niemand ons de moeite van het bespioneren waard lijkt te vinden.