Jolene: een hedendaagse Ciska de Rat
Al leert de docu 'Jolene' je maar een ding: laat je niet hinderen door gebrek aan cameratechniek wanneer je een goed onderwerp weet voor een documentaire. De maakster van 'Jolene' - het portret van een keiharde vrouw met het kleinste hartje van de wereld - krijgt eerst geen beeld in balans en geen gezicht goed op het scherm. En belichting, wat was dat ook al weer? Maar die chaos past perfect bij het verhaal dat de filmster wil vertellen: een nieuwe versie van het aloude 'Vader, waarom hebt gij mij verlaten?', dit keer gesitueerd aan de Amsterdamse zelfkant.
De 2Doc-film werd maandag uitgezonden en in DocTalks op internet gecompleteerd door een gesprek met maakster Elza Jo van Reenen. Zij was fotografe toen ze jaren geleden Jolene (nu 36) ontmoette tijdens een shooting met allerlei strippers. Jolene was en is barvrouw in seksclub 'La Vie en Proost' in de Amsterdamse Bethlehemsteeg, en voor de duivel niet bang. "Ik heb glazen kapotgeslagen, ging achter Marokkanen aan: ze hebben allemaal respect voor me." Ook is ze een actieve Ajax-hooligan die kickte op grootschalige vechtpartijen.
Van Reenen was meteen gefascineerd - en een beetje bang - en vroeg Jolene of ze haar leven mocht filmen. Zonder duidelijk plan of filmervaring. Maar Jolenes verhaal is op papier al vijfdimensionaal: kind van drugsverslaafde ouders, zelf moeder op haar 16e, een spoor van foute mannen in haar leven vol extremen, gestalk en geweld. En toch heeft Jolene onlangs het bachelordiploma Toegepaste Psychologie kunnen ophalen aan de Hogeschool van Amsterdam. Mede dankzij 'De Gids voor Helder Denken' zo liet ze zien, een onmisbaar boek tijdens haar studie.
Al die heldere gedachten leiden naar de Grote Kwestie: Jolene was jarenlang het stiefkind van ervaringsdeskundige Keith Bakker, die ze haar vader noemt. Rond haar 20e vertrok Keith - zelf ook ooit tv-personality - uit haar leven. "Je hebt het idee dat hij je heeft laten vallen?", vraagt Van Reenen. Jolene, broodnuchter: "Nou, niet het idee. Hij hééft me laten vallen.".
Maar ze snakt naar hem. Keith Bakker is blijkbaar de enige die haar ooit geborgenheid heeft geboden. De vraag 'waarom houdt mijn vader niet van me' moet opgelost.
Dus wordt Keith Bakker opgespoord. Hij woont aan een Franse kust en Jolene en Van Reenen nemen het vliegtuig naar het zuiden. Als ze geland zijn, volgt de scène die me nog het meest ontroerde. Jolene loopt rond op het vliegveld, maar nergens is papa te bekennen. Ik voelde mijn eigen onrust: verdomme, dat kan je zo'n kind toch niet aandoen, om er dan niet te staan?
Een hunkerend kind: uiteindelijk is die sterke vrouw met al die tatouages en littekens niets anders dan dat. En Keith Bakker haar vader, of hij wil of niet.
Voor de camera - die tegen het eind van de film stukken stabieler en rustiger draait - vertelt Bakker dan toch hoe trots hij is op Jolene. Maar de keerzijde is in Jolenes leven nooit ver weg. Bakker bekritiseert haar er meteen achteraan dat ze nooit iemand binnenlaat, dat ze zo nooit een relatie zal opbouwen. 'Als je lang genoeg mensen wegschopt, dan gáán ze op een bepaald moment ook weg.' Jolene is in tranen. Alsof Bakker niet ziet dat ze voor hem de deur wijd open heeft.
<<< 'ruttemoe' 'naked attraction' >>>