Japan met én zonder kersenbloesem
Zondagochtend, nog even een koffietje bij de buren voordat ik aan de schrijf ga. "Zeker weer over de Spelen?" Ze willen me wel helpen met de invalshoek. "Schrijf maar positief over NOS Studio Tokio, gezellige show met al die ouders aan tafel en de livemuziek", zegt de een. Een ander bromt: "Maar die commentatoren moeten niet zo negatief doen als iemand weer eens 'goud verliest'. Alsof dat kan. Die sporters horen toch sowieso al bij de besten van de wereld?"
Buur nummer drie slaakt slechts een diepe zucht. Hij mist de kersenbloesem.
Natuurlijk weet hij ook wel dat dit niet het seizoen is voor die fameuze Japanse bloemenpracht. Maar zijn klacht is: er zit zo weinig Japan in de beelden. Als je overdag de wedstrijden volgt zie je vaak urenlang niets Japanserigs, het had ieder ander land kunnen zijn. Tot er een medailleceremonie is waar vlaggen worden gehesen met Japanse precisie, zoals het dan wordt genoemd.
Nee, het land komt niet uit de verf, het zijn op alle fronten gehandicapte spelen voor Japan. Zo trof me vorige week een item in het NOS-journaal waarin Sjoerd den Daas in Tokio sprak met ondernemers die nu ook wel hadden willen scoren. Zoals de manager van een winkel vol prachtig kristal. Nou ja, vol: in het strakke interieur stonden eerbiedig slechts een paar glazen en kommetjes. Zo alle ruimte krijgend om mooi te zijn.
Maar klanten om zich te laten overdonderen waren er niet.
Zaterdagavond kon je bij de Belgen bijtanken wat betreft 'Japan onder normale omstandigheden'. Op de zender Eén via de herhaling van Tom Waes' reis in Japan, afgelopen januari ook bij de Vpro te zien. Enerzijds zagen we Waes in opperbeste stemming bij een geisha en een komische restauranthouder. Anderzijds was er aandacht voor de getormenteerde Japanse ziel. Het aantal zelfmoorden in het land is hoog. Waes bezocht ruige kliffen waar veel mensen zich in zee storten en sprak een oud-politieman die er vrijwillig patrouilleert. Als deze Yukio Shige voelt dat iemand wil gaan springen, komt hij in actie. Ten tijde van het interview had hij zo al 687 mensen gered, simpelweg door ze aan te spreken. 'Het leven zit vol problemen, je moet niet opgeven, er is een oplossing, ik help je die te vinden.' Een aldus geredde man - een arts met schulden - vertelde hoe oneindig dankbaar hij meneer Shige is.
Ontroerende dankbaarheid zat later op de avond ook in de film An, bij Canvas. Een verhaal vol verloren zielen, zoals de sombere koekenbakker Sentaro die een weinig succesvol snacktentje runt. Hij wimpelt Tokue af, een vreemde oude vrouw die de bakker wil komen helpen met zijn pannenkoekjes gevuld met an, een zoete rodebonenpasta. Sentaro ziet dat niet zitten maar wanneer hij eindelijk haar verrukkelijke bonenpasta proeft gaat hij overstag. Samen maken ze de lekkerste dorayaki's van de wereld en even lacht het leven hen toe. Maar al snel trekt er weer een grauwsluier over het bestaan. Tokue wordt door buurtbewoners ontmaskerd als een oud-lepralijdster en de sociale veroordeling is keihard.
Toch kan je na de film monter verder, met Tokues levensopdracht 'je moet doen wat je gelukkig maakt' in de oren geknoopt. En ik zal de volgende keer eens wat aandachtiger de bonen in mijn pannetje roeren, ze ook eens toespreken. Wie weet welke winst daar te halen valt.