IJzingwekkende docu over Poetin met iets te veel eer voor Boris Johnson
Ze blijven krankzinnig, de beelden van de vergadering van de VN-Veiligheidsraad op 24 februari 2022. Met nota bene Rusland als voorzitter. De spanning is al om te snijden, maar dan beginnen alle telefoons te trillen en zoemen. Het gevreesde nieuws knalt de wereld in: Russische troepen trekken Oekraïne binnen. En de tranen schieten je in de ogen, wanneer je de Oekraïense VN-ambassadeur ter plekke om ieders hulp ziet vragen.
Het is zeer recente geschiedenis, die centraal staat in Putin and the West. Vorig jaar besprak collega Bos hier de eerste editie van deze ijzingwekkende documentairereeks, over de opmars van Poetin vanaf 2013. Er is nu een vervolg, een tweeluik met wederom fascinerende getuigenverslagen van Westerse en Russische politieke leiders en diplomaten. Nu specifiek over het eerste jaar van de nieuwe annexatieoorlog van Rusland in Oekraïne.
Het is kijken als naar een schaakwedstrijd tussen Grootmeester Autocraat en Team Democratie. Waarbij de autocraat gewoon dóet, en de democratie eindeloos wikt en weegt: hoe erger te voorkomen? Hoe er zelf buiten te blijven? Terwijl de klok van Oekraïnes verwoesting maar doortikt.
De eerste nieuwe aflevering van Putin and the West was maandag te zien bij de VPRO en roept vooral de vraag op: wat als het Westen meteen meer in Oekraïnes uithoudingsvermogen had geloofd dan in de onoverwinnelijkheid van het Russische leger, die al snel een illusie bleek? Had meer concrete steun in die eerste paar weken een verschil kunnen maken?
Duitsland wilde vlak voor de invasie niet verder gaan dan Oekraïne vijfduizend helmen te schenken. Deze gift zal ongetwijfeld de geschiedenis ingaan als hét symbool voor de zeker in de ogen van Oekraïne veel te traag op gang gekomen steun. Maar het zat gewoonweg niet in het westerse DNA, om te geloven dat een bloedige oorlog de nieuwe realiteit zou worden. President Zelensky moest eerst iedereen wakkerschudden met zijn briljante teksten.
Zo herinnert de Zweedse oud-premier Magdalena Andersson zich goed de video-toespraak die Zelensky hield voor de Europese Raad. Hij zei hierin niet te weten of hij er over een paar uur nog zou zijn, of ze elkaar ooit nog zouden zien. Andersson besefte toen concreet wat ze in theorie wel wist: oorlog is een strijd op leven en dood. Echt.
Putin and the West is gemaakt door een Brits productiebedrijf en dat zal een verklaring zijn waarom er onevenredig veel ruimte is voor de herinneringen van Britse politici als Boris Johnson en Liz Truss. Regeringsleiders die te onzent nou niet per se bekend staan om hun betrouwbaarheid en intelligentie. Truss vertelt zelf over hoe ze in haar eerdere hoedanigheid als minister van Buitenlandse Zaken een gesprek met de Russische ambassadeur in Londen niet aankon, dat ze zo boos werd over diens manier van redeneren dat ze het gesprek afbrak.
En wat klinkt Johnson dapper als hij het slotwoord van aflevering 1 mag hebben, over dat de invasie in Oekraïne ons hopelijk leert dat je als democratische wereld nooit moet aarzelen een eind te maken aan autocratisch geweld. "Dat dit het moment is waarop het Westen zegt: 'Nee Poetin, genoeg, terug in je mand'."
Te veel podium voor Johnson die als onbesuisde clown een paar jaar geleden zo'n kwalijke rol speelde bij het destabiliseren van de Europese eenheid.
<<<Eddy's oorlog HIGNFY>>>