Het Zuivere Karakter van het Echte Carnaval
Een keertje carnaval of vastelaovend missen, hoe erg is dat? Nou heel erg erg. Het betekent dat je de man of de vrouw van je leven kan mislopen. Dat je je titel Koning van de Metworst niet kunt verdedigen. Een winter zonder doel, dorpen zonder smoel, februari met een leeg gevoel. Volledig terecht dat juist dit jaar het Zuivere Karakter van het Echte Carnaval wordt geëerd in meerdere mooie programma's.
Sommigen ervaren wellicht de hand van God in de huidige vorstperiode. Dat Hij het ontregelde Nederland zag en dacht: ik zend wat kou, dat helpt. En inderdaad. Met iedere schaats die wordt ondergebonden lijken de mensen zich ook weer te verbinden met elkaar en met hun landje. Dit weekend had een van de tv-zenders best leeggeruimd mogen worden om alleen beelden te tonen van het gekrabbel, het geruis, het geslijp, het gelach, de euforie. En het hartverwarmende weerzien met die verbaasd kijkende peuters, wankel achter hun stoeltje.
Op het NOS Journaal stralende koppies, ergens boven de rivieren. "Wat een feest, hier kun je een paar jaar op teren", zei iemand. Maar op de Limburgse zender L1 werd de ijspret ervaren als een pleister op de wonde. "Nu vastelaovend niet doorgaat, is dit de manier er het beste van te maken. En wat bekenden tegen te komen", aldus een montere huisvader met een Unox-muts waar anders misschien een roze pruik had gezeten. Bij de koek-en-zopietent schalde carnavalsmuziek uit de speakers. Het klonk blikkig.
Ter verhoging van de het schrijnende gevoel werd juist dit jaar de mooiste televisie gemaakt over volksfeest nr. 1. Neem de serie Carnavalshart van KRO-NCRV, een cursus carnaval voor dummies die denken dat het volstaat om 'Er staat een paard in gang' te kunnen meelallen. Er waart in de carnavalscoulissen een veel grotere schat aan muziekcultuur, groepsdynamiek en romantiek. Zo vertelden vrijdag in de de slotaflevering een paar gelukkig getrouwde stellen over hun bijzondere ervaring, dat je in de feestnevel iemand kunt ontdekken, die je anders niet had zien staan.
Zaterdag werd Nao 't Zuuje (BNNVARA) herhaald, de monumentale documentaire over het Limburgse vastelaovend in Venlo. Graag citeer ik collega Bos, in 2019: "Carnaval is honderd keer meer dan het hossen en zuipen dat het Journaal ervan laat zien. Nao 't Zuuje maakt dat eindelijk eens voelbaar voor niet-zuiderlingen."
Zondagochtend deed Ze zien los! hetzelfde. Deze docu (Omroep Max) gaat over de Metworstrennen in Boxmeer, een paardenrace op carnavalsmaandag die zeker sinds 1740 bestaat, en misschien wel uit de 15e eeuw stamt. Alleen Boxmeerse 'jonggezellen' kunnen meestrijden om de prijs: een metworst van zeven ellen lang, bier, brood en een halve varkenskop.
In Ze zien los! zie je de jongemannen bij de mis, voorafgaand aan het evenement, prille snorretjes op de bovenlip, lichtelijk gegeneerd niet echt uit volle borst meezingend met de hymne: "Dit is Boxmeer, het plaatsje van de metworst, dus maandagochtend naar het Vortums Veld."
Maar nee dus, deze maandag hoef je niet te gaan.
Kijk als eerbetoon aan de mensen van Boxmeer en alle andere hoeders van de carnavalstradities gerust deze programma's terug. Wie weet brengt het ook u een hernieuwde liefde voor ons veelzijdige landje, barstensvol fijne mensen van goede wil.