Heel Holland Kwakzalft
Deze uitdrukking las ik op het tweede scherm, tijdens het kijken naar 'Gezond Verstand': een programma dat extra leuk wordt met Twitter erbij. Want terwijl in Den Haag de formatie niet wil vlotten, is bij Omroep Max moeiteloos een nieuw rariteitenkabinet geboren.
Factchecken is hot en de seniorenomroep heeft daar een gezellig format voor bedacht. In 'Gezond Verstand' komen mensen hun huis-, tuin- en keukenmiddeltjes tegen lichamelijke klachten voorleggen aan een panel van huisartsen. Zo zagen we meneer Spuij vertellen hoe paardenmelk zijn 'sporiasis' klein kreeg en hoorden we Winnifred (41) claimen dat 's avonds een flink stuk havermouttaart perfect werkt tegen slapeloosheid. De drie artsen horen al deze verhalen aan en besluiten de claims te gaan onderzoeken als er wellicht iets inzit. Maar in de eerste twee afleveringen werden de meeste verhalen bij voorbaat naar fabeltjesland verwezen.
Zo zat een woest ogende mevrouw te vertellen wat zij doet tegen droge ogen: iedere ochtend drie rauwe eieren eten met veel yoghurt en room. En ook 's avonds gaan er nog wat eieren in. Karin (47) zag er inderdaad niet erg uitgedroogd uit, maar dat de huisartsen over cholesterol en salmonella begonnen vond ze vet belachelijk. 'Zij zitten vastgeroest in de mythes over rauwe eieren.' Ook Marga (73), die claimde dat wratten bij het licht van de maan verdwijnen, had geen goed woord over voor de negatieve reactie van het huisartsenpanel: 'Ach man, die dokters weten nergens van.'
Dit gaat wat ver, maar een echte glansrol spelen de artsen Tamara de Weijer, Jacqui van Kemenade, Roel Smeijsters niet. Ik snapte in ieder geval het trillende lipje wel van Elly (53) uit Maastricht: al jarenlang wrijft deze lieverd wratten weg met bananenschillen, de dokters vragen een paar mensen dat ook eens te proberen, bij hen werkt het dan toevallig niet en daar sta je dan in je hemd, als iemand die onzin vertelt. Terwijl toen het drinken van gemberthee tegen hoofdpijn of migraine (nee, specifieker werd het niet) bij vijf proefpersonen wel 'iets' leek te doen, de artsen zeiden dit middel wel te gaan adviseren in hun spreekkamers.
Ik kan ze nog niet helemaal plaatsen, deze drie dokters. Maar al wel met zekerheid zeggen dat ze uitermate beleefd zijn. Wat bleven ze in de plooi toen Iris (46) vertelde over hoe haar kinderen de borst kregen tot hun zevende ('tot ze zelf aangaven dat het nu wel genoeg was'), ze niet naar school gaan ('wat iedereen doet, doe ik juist niet') en het hele gezin in een bed slaapt. Haar verhaal over wietolie tegen schouderproblemen werd wel meteen van tafel geveegd. Om het programma een nominatie voor de Kackadorisprijs van de Vereniging tegen de Kwakzalverij te besparen, zouden de artsen misschien wel vaker zo resoluut moeten handelen.
Maar ja. De 'malle' claim van Simon uit IJmuiden dat didgeridoo spelen helpt tegen snurken, bleek misschien wel te kloppen: universitair onderzoek is gaande. En ik ben geïntrigeerd door een voorfilmpje van een komende aflevering waarin een mevrouw zegt: "Een pluk gras in je broek en je hebt geen last meer". Misschien een tip voor collega-columnist Henk van Straten?