Een zwarte woensdag, met een randje roze: MH17 tien jaar later
Woensdag onrustig liggen zappen op de bank. Steeds maar MH17. Veel MH17. Heel veel MH17. Wat bracht het?
In ieder geval de constatering dat onze nieuwe premier een heldere, statige indruk maakte, bij het toespreken van de nabestaanden op de tiende verjaardag van de vliegramp, zoals de oorlogsmisdaad meestal werd genoemd. "Rechtvaardigheid vraagt om een lange lange adem, en die hebben we", zei Dick Schoof. "We hebben de tijd, het geduld en het doorzettingsvermogen."
Maar het ging per saldo weinig over het veroordelen en het aanpakken van Rusland. De herdenking draaide voornamelijk om verdriet en emoties, nog altijd. Voor een doorsnee kijker best vermoeiend. Toen de EO na alle herdenkingsbeelden ook nog een speciale Ik mis je uitzond, waarin MH17-nabestaanden bij het graf van hun geliefden een nieuwe ronde hartverscheurende verhalen begonnen, sloop ikzelf in ieder geval stiekem weg.
En bracht mijn medelijden de grens over. Zag bij Nieuwsuur weer volop Palestijnse lijkzakken. Een dagtotaal van minstens eenentachtig, woensdag. Ik leerde Marwan Barghouti kennen. Een Palestijnse leider die eindeloos in de gevangenis zit, maar die alle partijen misschien bij elkaar kan brengen. Als een verzoenende Mandela, na een eeuwigheid op Robbeneiland.
Het ging ook over een ramp die geen ramp is: het verdampen van 43 miljard euro beurswaarde. Het aandeel ASML kelderde. Het voelt als geld dat nooit heeft bestaan. En ik zag geen menselijk leed, na deze duikvlucht.
Toen ook in Nieuwsuur tien jaar MH17. Een vrouw noemde zichzelf en haar lotgenoten mensen die een levensbreuk hebben ervaren. "Dat wegzetten, dat gaat natuurlijk niet. Maar je leert ermee door te wandelen."
O ja, de Vierdaagse. De wandeldag op deze voor velen zo zwarte woensdag bleek rond Nijmegen juist uitbundig roze, zag ik zappend naar Het gevoel van de vierdaagse (KRO-NCRV). Gezelligheid kent geen tijd, in dit peloton. Met als grootste probleem dat velen gaandeweg doodziek worden van het liedje Engelbewaarder, dat vaak als marsmuziek over de massa's schalt.
Maar toen ook hier MH17. Forensisch onderzoeker Fred de Wit kwam in beeld, bij de Vierdaagse vrijwillig actief als veiligheidsbeambte. Maar deze week ook te zien in de serie De Echo van MH17, eveneens bij KRO-NCRV.
De Wit arriveerde in 2014 als een van de eersten bij de brokstukken van MH17 in Oekraïne, om slachtoffers te vinden. Hij zat op de trein die de menselijke resten uit het gevaarlijke gebied wist te loodsen. Een bevrijdend moment, waarover Mark Rutte in de serie vertelt dat hij niet vaak tranen met tuiten huilt, maar dat dit wel een heel speciale gebeurtenis was.
Fred de Wit was onder de indruk van de minuut stilte die de wandelaars in acht namen. Hij wist het Vierdaagse-roze en MH17-zwart prima te combineren. "Je beseft door zo'n ramp: het kan iedere seconde gebeuren. Geniet daarom van het leven, maak er wat moois van. Vier het, zoals hier", zei hij. En: "Elkaar helpen, het is het mooiste van het leven."
Zo zat ik midden in de nacht alsnog meer afleveringen van De Echo van MH17 te bekijken. Gekalmeerd. Ik gaf me alsnog over aan MH17. Tranen bij die stoet van lijkwagens, net als toen. Met het gevoel: als je om één vermoord mens rouwt, rouw je om alle vermoorde mensen.