Een proces vol aha-erlebnissen
Terwijl het zaterdag op prime time op NPO 1 ging om het echte leven in de dierentuin, behandelde NPO2 het echte leven in de mensentuin, bij 'Hollandse Zaken' onder leiding van Cees Grimbergen. Verhouding in kijkcijfers? 9:2. Weinig mensen hadden blijkbaar trek in weer een gesprek over de zware kwestie: discrimineren wij Nederlanders meer dan we denken?
Maar ik vind het fascinerende televisietijden, waarin over de hele breedte nieuwe omgangsvormen worden bediscussieerd. Tijden vol oud zeer en nieuw besef. Zuchtend, foeterend, agressief of kalm: iedereen gooit deze dagen zijn irritaties eruit over wat voor land dit is. Van 'je mag hier ook niets' tot 'dit is de beste plek ter wereld'.
Zaterdag bij Omroep Max niet veel anders. Een Limburgse journalist die als witte man zijn plaats opeiste in het discriminatiedebat omdat hij vroeger door zijn Marokkaanse voetbalmaatjes was uitgescholden om zijn melkflessen. Verzekeringsagent Ruud de Wit die het hele idee van witte privileges belachelijk vindt, zelf komend uit een arme grote arbeidersfamilie.
Na vier minuten had jeugdwerkster Sunita Bihari het probleem in feite al beslecht: we kunnen allemaal zowel dader als slachtoffer zijn. Soms word je gediscrimineerd, soms ben je zelf niet zuiver op de graat. Maar kijk alsjeblieft altijd verder dan je eigen probleem.
Ze vertelde hoe kennissen - uitgesproken tegenstanders van discriminatie - haar uitscholden voor koeli, omdat haar standpunten blijkbaar 'niet zwart genoeg' waren. Bihari voelde zich geclaimd om haar huidskleur. "Maar kleur bepaalt je mening niet. Zet heel veel mensen met een kleur bij elkaar en ze hebben allemaal een andere mening. En dat is waar het fout gaat."
Maar ergens aan de voet van onze regenboog moet het tóch goed komen.
Laat het maar een tijdje deinen. Ik laveer uitstekend tussen de uitspraken van zowel een Johan Derksen als die Akwasi. Ik kan ze allemaal volgen, neem ze allemaal tot me, herken overal Nederlanders van nu. Vind het belachelijk dat de humor van Fawlty Towers gecensureerd zou moeten worden, maar mis Belgenmoppen (waar zijn die toch gebleven?) voor geen meter.
En kijk met interesse naar het geschuif in mijn hoofd. Een proces vol aha-erlebnissen. Zoals toen het zwarte jeugdvriendinnetje van Sunny Bergman in een docu vertelde hoe Sunny altijd zonder nadenken een bordje 'verboden toegang' negeerde, om sneller bij een zwemplekje te komen. Maar zij dat niet durfde, omdat ze als zwart meisje veel groter gedonder zou krijgen met de politie. Aha, dat werkt dus zo, ik had er nooit over nagedacht.
En nu zie ik in 'Hollandse Zaken' aardige mensen dienst draaien op de Dam bij het bord met de tekst 'Zolang er systemisch racisme is, staat hier iemand'. Zoals Simme, 23 jaar en zich sinds twee weken ervan bewust dat hijzelf zo'n zorgeloze Sunny is. Prima gebaar, jongen.
Gelukkig had de zaterdagavond ook fantastisch amusement in de aanbieding, met het slotdeel van het afscheidsconcert van de jongens van De Kwis. Wat een muzikaliteit, wat een scherpe teksten. En het is ook nog eens het laatste bastion der Belgenhumor, want hoe daar de Vlaamse bandleider Miguel Wiels steeds wordt afgeserveerd op grond van zijn nationaliteit... Ha ha. En foei natuurlijk!
<<<Sewing Bee De laatste dans>>>