Een legpuzzel met 17 miljoen stukjes

Het voelt inmiddels als een legpuzzel met 17 miljoen stukjes, de oplossing van de coronacrisis in Nederland. Nu komt er deze vrijdag weer een persconferentie, een sombere schaduw van verscherpte maatregelen vooruitwerpend. Woensdag dus maar weer eens afgestemd op Op1, waar uitgebreid werd gepraat over het grillige crisisbeleid. En ik dacht: hoe lang zijn we nu al zo aan het tobben? Ik zocht de uitzending van 10 november 2020 er eens bij.

O wat zoet: tijdens die Op1-aflevering van precies een jaar geleden werd er bijna gedanst op tafel. Want net was bekend geworden dat het veelbelovende Pfizervaccin er echt ging komen. De juichkreet joy for humanity viel en al was 'de hele wereldbevolking vaccineren nog wel even een logistiek ding', de deskundige artsen aan tafel keken met optimisme naar de nabije toekomst. Het gewone leven gloorde aan de einder.

Maar daar zitten we dan een jaar later. Die glorieuze horizon nog minstens zo ver weg. En horen we arts Károly Illy op dezelfde datum aan dezelfde discussietafel verzuchten: "Dit gesprek was niet nodig geweest als iedereen van boven de vijftig zich 'gewoon' zou hebben laten vaccineren." Waar het misging? Niemand is hier de baas, was een conclusie. Het begrip polderland XXXL viel.Net als de vraag: hoe communiceer je de nuance?

Hoogleraar gezondheidscommunicatie Bas van den Putte had het hierbij ook over 'gewoon'. "De overheid moet gewoon iedereen overtuigen." Maar een paar minuten later stelde hij dat mensen zich het beste laten overhalen door hun eigen omgeving.

Steeds intrigerender worden inmiddels de verhalen over Portugal, waar een gedelegeerde oud-duikbootcommandant het vaccinatieprogramma leidde en inmiddels bijna 100 procent van de bevolking is ingeënt. Zelfs de Japanse televisie kwam deze Henrique Gouveia e Melo interviewen. En ze kregen een mooie quote van de man in zijn camouflage-uniform ('we voeren hier een oorlog') op de vraag waarin het leiden van een vaccinatieprogramma lijkt op het besturen een duikboot: "Alles staat of valt met een strakke planning. Als je improviseert met een duikboot kom je niet meer boven."

Een beeldende stijl waarmee hij de Portugese bevolking blijkbaar probleemloos op koers hield in een wereld vol wetenschappers en wetenswappers. En hem een heldenstatus geeft, ook op de site van NOS.nl waar lyrisch wordt geschreven over 'de marinebaas met de knalblauwe ogen' en ' de boomlange officier'. Die ervoor heeft gezorgd dat er 'in Portugal bijna niemand meer is om nog te vaccineren'.

Achter menige Nederlandse voordeur zal stiekem wel eens worden verlangd naar een korte episode met een verlicht despoot, die het hele land even door de vaccinatiefuik trekt en alle kwetterende eendjes daarna weer loslaat in de wijde zee. Soms vraagt het leven immers om een harde aanpak.

Dat heb ik niet van mezelf, maar van David Attenborough, wiens BBC-serie Africa wordt herhaald bij RTL9. Het maakt altijd nederig, te beseffen dat de meeste schepselen iedere dag hun leven moeten wagen om niet sowieso het loodje te leggen. Polderen is daarbij geen optie, het is eten of gegeten worden. Maar ja, doorgaans heeft de menselijke maatschappij weinig met de natuur te maken.

<<<Knevel los                                                                                              vive le monobloc>>>