Een Dag van de Treurnis? Ja graag.

Ergens een pesthekel aan hebben, iemand de tyfus wensen. Wanneer een zware ziekte is bestreden, mag hij doorleven als scheldwoord. Een verpleegkundige in 'Andere Tijden' - een topaflevering over de zorg - wees dit weekend op deze Nederlandse traditie.

Benieuwd wat het huidige virus gaat brengen. 'Krijg de krona'?

Hopelijk kun je het je buurvrouw ooit heel beschaafd toewensen, maar voorlopig is die dag niet in zicht. Waar staan we dan wel? Surfen we richting een tweede golf? Komt er een derde, een vierde? En daarna een recessie, een depressie?

Sorry voor al deze ziekmakende begrippen, maar Nieuwsuur interviewde dit weekend psychiater en trauma-expert Berthold Gersons over 'de ramp na de ramp'. Oftewel de fase waarin onze gevoelens loskomen. En het begint te rommelen.

Jarenlang adviseerde Gersons de overheid bij duidelijke omkaderde drama's als de Bijlmerramp en het neerhalen van MH17. Maar de walmende puinhopen van corona, waar liggen die? Waar vindt onze angst zijn grens? Gersons toonde zich bezorgd: "Dit virus is onzichtbaar, we zien weinig verdrietige mensen, onze emoties lijken onderdrukt, gedempt". De ellende bestaat, maar is qua vorm onwezenlijk, zit verstopt in ons hoofd. "Het is allemaal weten", zegt Gersons.

En ik dacht aan wat Herman van Veen zingt, 'het leed gaat keurig aangekleed over straat.'

Gersons sprak over de eerste openlijke demonstraties tegen het overheidsbeleid en noemde ze 'een goede manier om spanning kwijt te raken'. Maar waarschuwde dat te grote tegenstellingen in een samenleving gevaarlijk kunnen zijn: de 'ramp na de ramp' moet goed gemanaged worden, zodat iedereen genoeg ruimte krijgt te ontladen.

Hierbij gaf de psychiater een suggestie door van zijn echtgenote: moet er niet een Dag voor de Treurnis komen? Een dag waarop we eens flink janken met elkaar, of schelden, omdat het allemaal wel veel is?

Het lijkt me een uitstekend idee. Zeker nadat ik zondagavond laat bij WNL keek naar "Steun: hoe Hasselt vecht tegen het coronavirus". Een document vol overdonderende kalmte en ingehouden woede, gemaakt door twee journalisten van RTV Oost. In april logeerden zij een week in het Overijsselse Hasselt, waar corona de meeste slachtoffers maakte van noordelijk Nederland. Met als pechfactoren een besmette huisarts, predikant en koordirigent.

"Hasselt telt ongeveer net zo veel kerken als kroegen", schetste een plaatselijke winkelier de sociale verbondenheid in het dorp. Maar het is wrang: hoe hechter de gemeenschap, hoe gemakkelijker het voor het virus is.

De enige remedie nu is afstand bewaren. En afwachten. En het devies volgen van dominee Henk Westerhout: zet je verstand boven je gevoel. Via de webcam doet Westerhout wat hij kan voor zijn kudde. Zingt over de telefoon een psalm voor een opgesloten mevrouw in het verzorgingshuis. "Hij schenkt, uit goedheid, zonder peil."

Maar even later sterft deze mevrouw Rozendaal. Niet door corona, eerder door stress en eenzaamheid. Haar dochters mogen haar lichaam niet zelf verzorgen. Moeder wordt afgevoerd in een grijze container.

De dochters vertonen een ingetogen treurnis die door merg en been gaat. Wat gaat er in hun hoofden om? En hoe komt dat er ooit allemaal uit?

<<<Schapenheld                                                                              Belgravia>>>