Een carrière die iedere actrice hoop voor de toekomst geeft.
"Miss Dench, in uw gezicht zit echt alles verkeerd." Het afgelopen jaar hoorden we wel vaker over castingdirecteuren die fout zaten, maar dit voorval is ook verbijsterend. Het is wat een nog piepjonge Judi Dench te horen kreeg bij een auditie voor een tv-rol, van een dikke starende man met een sigaar in zijn hoofd. Gelukkig heeft Judi zich door dit oordeel niet laten ontmoedigen: wat heeft deze actrice een monumentale carrière gemaakt. En wat spat haar prachtige, expressieve gezicht nog altijd van het scherm.
Op Eerste Kerstdag zond BBC2 de documentaire 'All the World's her stage' uit en ik ontdekte misschien nog maar tien procent te hebben gezien van alles wat deze nu 83-jarige Dame heeft gemaakt. Tot nu toe. En voelde me als een van de Amerikaanse journalisten die, toen Judi Dench op haar zestigste de rol van 'M' in de James Bondfilms overnam, zich afvroegen wat zij tot dan toe eigenlijk had gedaan. Wel, veertig jaar lang schitteren in toneelstukken, musicals en tv-series dus.
Met veel, veel Shakespeare. Zij omschreef de grote toneelschrijver ooit als 'de man die de huur betaalt'. Wij zullen nooit echt kunnen aanvoelen wat Shakespeare voor een Brit betekent, maar bij het zien van close-ups met Dench als Lady Macbeth - kussend, fluisterend, handenwrijvend, brekend, jankend - rolden de tranen over mijn wangen.
Een ander ontroerend moment: Dench die 'Send in the Clowns' zingt, als een in de steek gelaten vrouw in de musical 'A little night music'. Schrijver Stephen Sondheim zei over haar versie: "Hiervoor schrijf ik dus liedjes".Beelden van een zingende en dansende Judi Dench in de musical 'Cabaret': ook een eyeopener.
'All the World's her stage' is een honderd procent loftuiting aan het adres van een inspirerend rolmodel. Een ongepolijste vrouw die tot op hoge leeftijd interessante vrouwen speelt. Zoals Queen Victoria, schrijfster Iris Murdoch en Philomena, die Ierse vrouw op zoek naar haar afgepakte kind. Dench wordt zelfs omschreven als 'the ultimate Bond-girl': als 'M' was zij het die een nieuw type James Bond de 21e eeuw inloodste door de oude 007 af te serveren als een 'seksistische, misogyne dinosaurus'.
Dench wordt omschreven als een totaal empathisch wezen, dat alle menselijke emoties in haar omgeving opzuigt als een spons. Om vervolgens voor iedereen heldere, overtuigende personages te spelen. Zo geloofwaardig, dat tegenspeler Billy Connolly ervan in de war raakte tijdens een dansscène in de film 'Mrs. Brown'. Oh hemel, dacht hij, Judi Dench is met me aan het flirten, wat nu? Tot hij besefte dat zij 'alleen maar' acteerde. Connolly noemt het een van de leerzaamste momenten uit zijn acteursbestaan.
Wie Judi Dench 'in het echt' is? Dus niet als professional maar als mens? De documentaire tipt soms aan deze vraag, maar spit niet diep. Regisseur Richard Eyre: "Als je bij haar in de buurt komt voel je dat daar een ziel huist die allerminst zonder zorgen is." Dench zelf: "Het bevalt me om verkleed te zijn als iemand. Ik vind het moeilijk om door het leven te gaan als mezelf."
Haar collega's vermoeden dan ook dat ze niet alleen wil leven, maar uiteindelijk ook zal willen sterven op het toneel.