Dry January volhouden? Benut 'Even vergeten' als je coach
Actrice Anniek Pheifer zei best vaak kut als het even niet lekker liep bij De Slimste Mens - wat een fanatica! - maar van de nieuwe kandidaat donderdag, punkzanger Abel van Gijlswijk, leerden we dat je het woord fucking werkelijk in iedere zin kunt toepassen. Zo gokte hij dat Wopke Hoekstra de minister van fucking Financiën is. Sick gewoon.
Ik denk dat de verantwoordelijke voor de verhuizing van de triviaquiz van het wat dynamischer NPO2 naar het bedaarde NPO1 tijdens de besluitvorming geen rekening hield met onstuimige deelnemers als deze muzikant. Juryvoorzitter Maarten van Rossem - deze week door quizmaster Philip Freriks ook niet al te chic betiteld als de Hersenkwab des Vaderlands - zat er in ieder geval wat stilletjes bij. En ene Kaatje twitterde 'We zijn officieel door de BN'ers heen', waarschijnlijk teleurgesteld door de relatieve onbekendheid en het niet bepaald middle-of-the-roadgehalte van de kandidaten dit seizoen. Toch: avond aan avond verslaat het programma het achtuurjournaal van de NOS qua kijkcijfers, het blijft uniek.
Met nog veel meer stille verbijstering over wat er in de koppies van mensen kan omgaan, keek ik later die avond naar Even vergeten, een documentaire over mensen met het syndroom van Korsakov. "De samenleving is doordrenkt met alcohol", was een opvallend statement deze week in Trouw in een frustrerend artikel over het ontbreken van een effectieve anti-alcoholcampagne in ons land. Ik zou zeggen: laat iedereen verplicht kijken naar de puinhoop in Even Vergeten en je bent er. Want zoals alcohol iets doet met je hersencellen, doet deze documentaire iets met je besef: als je je consumptie niet binnen de perken houdt, kan je eens zo kleurrijke gedachtewereld een kale woestijn worden.
Maakster Kim Smeekes filmde in verpleeghuis Markenhof, in de lommerrijke omgeving van Beekbergen. Het oogt als een aardig vakantiedorpje, maar veel bewoners komen hier niet meer weg. Zoals Kenny en Christina. Beiden vijftigers vermoed ik, en intelligent zat. Maar zoveel gezopen en zo slecht voor zichzelf gezorgd dat er door vitamine B1-tekort gaten in hun geheugen zijn geslagen. Gaten die ze opvullen met nieuwe waarheden, laat Smeekes zien. Op de site van het Korsakov Kenniscentrum lees ik dat dit confabuleren heet: "Ofwel eerlijk liegen, omdat iemand met korsakov ervan overtuigd is dat hij de waarheid vertelt."
Zo blijft Kenny maar ratelen over zijn financiële malaise, al het geld van hem is gestolen. Christine heeft een foto van zanger Xander de Buisonjé op haar kamer. "Mijn kleinzoon", verklaart ze prompt. Het zou natuurlijk kunnen, maar ik vrees van niet. De lege blik in de ogen van deze zorgvuldig geklede en opgetutte mevrouw spreekt boekdelen. Er gebeurt niet veel coherents meer in haar hoofdje.
Ze wil het liefst gewoon terug naar huis - 'vreselijk hier, al die lelijke kerels' - maar dat lijkt een gepasseerd station. Idem voor Kenny, die als hij even de kans krijgt een kroeg induikt. Hij houdt zich niet aan de regels en moet naar de gesloten afdeling. Medepatiënt en vriendin Loes heeft nog wel wat vrijheid en gooit flessen drank over de omheining voor haar liefje. Het is zo stompzinnig sneu, maar ook goed bedacht dat het personeel er even om moet lachen. Maar wat is alcohol een verleidelijke duivel.
Kenny's dochter Daniëla is een schat, die haar pa toch maar weer bezoekt. "Hij was vroeger niet altijd een leuke man." Ze weet dat hij het liefst in vrijheid zou leven, maar dat hij dan weer volop zou gaan drinken. "En gezondheid is ook een stukje geluk", houdt ze zichzelf voor.
Hulde maar weer voor de hulpverleners en verzorgers, die proberen deze kapotte mensen een waardig bestaan te geven. Zonder zicht op genezing: als Korsakov eenmaal intrek heeft genomen in je hoofd, pakt hij nooit meer zijn koffers.
Nog motivatie nodig om Dry January vol te houden? Even vergeten is je coach.