De verheffing der mens, via een wit plastic stoeltje
Wanneer Paul de Leeuw iets nieuws maakt, ga ik altijd kijken uit respect voor zijn staat van dienst als maker van opmerkelijke televisie. Dus donderdag braaf op Busje komt zo (BNNVARA) afgestemd. Hierin doet De Leeuw waarmee hij zijn hele carrière al scoort: het vervullen van wensen van kijkers. Van een liedje zingen voor een dementerende moeder tot het aanbieden van zijn excuses aan iemand die hij ooit schoffeerde. Inclusief het leggen van een gedenksteen voor Onnodig Televisiegeweld. Maar heel spannend of grappig wilde Busje komt zo niet worden, ondanks de medewerking van de immer innemende zanger Simon Keizer. Daarom hier een veel betere terugkijktip, voor wie een uurtje over heeft.
Ook omdat je door het busje voorbij te laten gaan je tenminste de herhaling vermijdt van een fragment uit 2013 - dat ik niet kende maar nu dus helaas wel - waarin De Leeuw moedermelk drinkt uit twee volle vrouwenborsten.
Nee, zoek liever de Close Up-aflevering van woensdag bij AVROTROS op. Hij ging over de ordinairste stoel ter wereld: het stapelbare, vaak witte en wiebelige geval dat monobloc blijkt te heten. De plastic stoel waarmee je als stijlvolle terrasbezitter niet kunt worden gezien. Die synoniem staat voor gebrek aan smaak. De stoel waarover Europeanen in de film zich afvragen: 'Waarom wordt zoiets goedkoops überhaupt nog gemaakt?"
Na het zien van Monobloc: hoe een plastic stoel de wereld veroverde raak je dit dedain volledig kwijt. En begrijp je waarom de stoel niet mag ontbreken op elke zichzelf respecterende designexpositie: de monobloc is in al zijn nederigheid een verheffer des volks. Die over de hele aardbol met groot succes doet waarvoor hij is bedacht: mensen van de grond halen. Voor miljoenen burgers, snackverkopers en andere ondernemers is dit nederige stoeltje immers het hoogst haalbare qua meubilair.
Om dit perspectief te krijgen, reisde filmmaker Hauke Wendler naar verre oorden als Oeganda, waar hij zag hoe de witte monobloc zelfs geïntegreerd wordt in rolstoelen, in het project Free Weelchair Mission van Don Schoendorfer. Dit is een techneut die er zijn levenswerk van maakt om functionele en goedkope hulpmiddelen te bedenken, vanuit de filosofie: 'Ga niet voor je eigen succes, maar voor het succes van de wereld'.
Wie niet volschiet bij de fragmenten waarin kreupele mensen in zo'n rolstoel-met-monobloc worden gehesen, daarmee is iets mis.
De filmmaker toont ook twee welvarende Duitse dames, die de monoblocs nuffig afkraken als niet recyclebaar. Om je daarna in Brazilië te laten kennismaken met Dona Maria Ilda de Andrade. Een vrouw die misschien net zo senior is als die Duitse dames, maar dagelijks met een handkar langs de huizen moet, op zoek naar waardevol afval. Vindt ze een kapotte monobloc dan is niet nuffig, maar blij: zo'n lelijk eendje van polypropyleen levert een goede prijs op bij de opkoper, omdat het dus wél volledig recyclebaar is.
De boodschap is duidelijk: wat zijn wij in het Westen toch verwend en blasé. Of zoals een Braziliaanse het stelt: "Wat jij niets waard vindt, kan voor een ander heel belangrijk zijn." Niet dat ik nu meteen naar de Blokker ren voor een eigen monobloc, maar ik weet zeker dat ik deze stoeltjes vanaf nu met veel meer respect zal bejegenen.
<<<doorgaande crisis milieu>>>