De klimaatverkenner: een 'dramaatje' is nodig om in actie te komen

Mijn parels van de afgelopen dagen? De eerste is een opmerking van Sonja Barend, tijdens de uitreiking in Khalid & Sophie van de naar haar vernoemde prijs voor het beste tv-interview. Het ging erover of interviewers soms te ver gaan in hun nieuwsgierigheid. Barend stelde dat het tegenovergestelde veel vaker voorkomt: "De meeste mensen wordt nooit iets gevraagd". Ik nam me meteen voor dagelijks iemand heel bewust een echt geïnteresseerde vraag te gaan stellen. Wie weet wat het beiden brengt.

Maar ach, kwam ik Tijs van den Brink tegen dan vroeg ik hem misschien niets. Ik zag het zo al. Voor de achtste keer genomineerd voor die Sonja Barend Award - nu voor zijn onvergetelijke gesprek* met Antoine Bodar in Adieu God - en weer niet gewonnen. Deze keer de tweede plaats na het toptalent Mariëlle Tweebeeke. Is Van den Brink de Zoetemelk van het interview? Ik hoop dat zijn Parijs en prijs nog eens komen, en dat hij stug blijft doorgaan met het ondervragen van de mensheid.

Zoals Nicolaas Veul deed in de kleine doch indringende film De klimaatverkenner, ook een parel, vrijdag op NPO3. Veul maakte samen met Tim den Besten onderzoekende series als 100 dagen voor de klas en Super Stream Me, maar ging nu alleen op pad, voor een gedachte-experiment: hoe kan het dat we in de badkuip die Nederland is, blijven denken dat het wel mee zal vallen met die zeewaterspiegel? Hoe kan het dat de overheid toestemming blijft geven voor bouwen in de polder? Veul sprak in de Goudse wijk Westergouwe - vijf meter onder NAP - een jonge vader die pas na het tekenen van zijn koopcontract in de kleine lettertjes las dat zijn tuin als overstromingsgebied kan worden gebruikt. 'Misschien pas over vijftig jaar', sprak hij monter. Ook andere nieuwe bewoners vreesden niet, bleek op de buurtbarbecue. Anders hadden 'ze' toch nooit toestemming gegeven voor de nieuwe huizen? En wie is er beter met pompen en molens dan wij?

Sinister klonken de klanken van The end, van The Doors.

Een Amerikaanse professor hield het nauwelijks droog, kijkend naar hoe Nederlanders blijven investeren onder zeeniveau. 'Polderarrogantie', noemde hij het. Een ondernemer stelde dat we eerst echt een 'dramaatje' nodig hebben voordat we ons gaan aanpassen. Ook een Noorse wetenschapper nam onze fatalistische mentaliteit onder de loep: "Jullie zijn gewend altijd te nemen, te winnen. Kwetsbaar zijn past niet bij de volksaard."

In Wales liep Veul rond door een kustdorp dat al is opgegeven. Het onderhoud aan de zeedijk stopt en de achthonderd bewoners zijn geadviseerd een heenkomen te zoeken. Zonder compensatie voor hun huizenbezit. De overheid daar denkt vast: daar kunnen we niet aan beginnen, hoeveel andere dorpen gaan nog volgen? Compenseren wordt hozen met de kraan open.

Toch gaf Veul de documentaire iets luchtigs mee. Als het nou eens lukt om met andere ogen te kijken, het water gewoon te laten binnenstromen en ons te verplaatsen? Misschien heeft het lege en droge Noorwegen wel ruimte voor de drie miljoen landgenoten uit de diepste polders.

Veul toog naar het noorden en voerde met succes campagne. Zo heette de burgemeester van het Noorse Skien voor de camera miljoenen actieve Nederlanders meer dan welkom.

Alvast een taalcursus aanvragen, is misschien geen gek idee. Norge, her kommer vi.

<<<Het Gouden Uur (komt eraan)                                                          Het Rampjaar 1672>>>