De Dansmarathon: waar zit het probleem eigenlijk?
Boeiend, om het ongemak te zien dat De Dansmarathon in de media heeft opgeroepen, over of het nou wel of niet ethisch is om mensen uit te dagen om vijftig uur non-stop te dansen. Maar als zelfs de baas van Omroep MAX, wanneer hij de vraag voorgelegd krijgt: Dansmarathon of je eigen Showcolade?, de voorkeur geeft aan het dansprogramma, dan weet je dat tv-producent John de Mol weer een levensvatbaar concept te pakken heeft. Dat ongetwijfeld ook zijn weg naar het buitenland gaat vinden.
Jan Slagter werd voor die keuze gesteld door presentatrice Ghislaine Plag van De Smaakmakers, op NPO Radio 1. Hij praatte daar na over de deining rond het SBS6-programma, met onder meer Eppo van Nispen van Instituut Beeld en Geluid. De mannen konden zich er niet echt over opwinden. Het is dan ook niet verrassend dat mensen tot op het tandvlees gaan wanneer ze een flinke som geld - 100.000 euro - kunnen winnen. En is de prestatiedrang om twee dagen door te dansen tot je niet meer kunt, nou zo anders als wat alom gewaardeerde topsporters doen? Marathonlopers komen vaak ook totaal verdwaasd over de meet, leggen soms zelfs het loodje voor de ogen van het publiek. Beelden van wielrenners die voor de sport keihard tegen de kasseien pletteren zie je ook vaker dan je lief is. Archivaris Van Nispen haalde de krankzinnige recordpogingen van Maarten van der Weijden in de herinnering, die probeerde in 24 uur tijd meer dan 102 kilometer te zwemmen. Terwijl alle camera's van de wereld zijn pijn en ellende registreerden.
"Het ethisch oordeel komt vooral uit de hoek van de journalistiek, de kijker heeft het heel anders beleefd", werd aan de radiotafel gezegd. Die kijkers zagen van het prettig diverse deelnemersveld maar liefst twintig koppels de eindstreep halen, fitte mensen die weinig behoefte hebben om voor onnozel of onverantwoordelijk versleten te worden. Zo stelde deelnemer Bechir bij de Belgische VRT: "We kregen achter de schermen enorm veel hulp van fysiotherapeuten en voedingsdeskundigen. En werden echt goed in de gaten gehouden door het medische team. Ik vond het daarom niet onmenselijk, maar juist een leuk concept waarbij je je lichaam en geest kan testen."
Niets sneus aan. Maar tegenwoordig ligt de lat qua zielig veel minder hoog dan menige oudere landgenoot het zich herinnert. Zo voelde ik vorige week naast me op de bank de wenkbrauwen omhoog gaan, toen bij Kahlid & Sophie mensen vertelden dat ze 's winters uit geldgebrek de kachel vaak niet opstoken. Soms de keuze moeten maken tussen douchen of een warme maaltijd. Presentator Khalid zelf vertelde dat hij nog steeds geen kamer kan verlaten zonder het licht uit te doen, als nawee van magere tijden in zijn jeugd. Alsof het een neurotisch trekje is.
Ik wist dat naast me werd teruggedacht aan koude winters waarin je met blote benen naar school ging, er geen enkele slaapkamer in huis was met een kachel, warm douchen altijd een uitzondering was. Er in het hele land boterhammen met tevredenheid werden opgediend.
Ik weet het, ik moet deze kant niet opgaan: het zijn andere tijden nu, met andere normen voor wat normaal is. Maar mensen die zichzelf uitputten om vijftig uur te dansen, dat kan ik in 2021 nog steeds niet als een serieus probleem zien.