De Dag des Oordeels, iedere dag
De Dag des Oordeels, beleven we die inmiddels niet gewoon iedere dag van de week? Neem dit weekend. Gehakketak over of het steeds sensationelere Songfestival nog iets voorstelt. Over of prinsessen zich aan het volk mogen vertonen in badpak, en of je daar wel of niet iets van mag vinden. Over wel of niet reageren op bierbekerwerpers in de stadions. Het Nederlandse medialandschap is zwanger van commentaar.
En ik droomde opeens over me loskoppelen van de maatschappij, en me terugtrekken in een grot, gehuld in een berenvel. Hongerig en klam, doch vrij in het hoofd. En dan maar zien wat het universum met me voor heeft.
Het kwam vast omdat ik dit weekend zeer zen begon, vanwege een uitspraak van Jane Goodall in deze krant. Over hoeveel verbinding je kan voelen, en liefde voor moeder aarde, door echt naar een vlieg te kijken en te beseffen wat een wereldwonder zo'n insect is. En hoe ingenieus het leven.
Zoals Vroege Vogels ook altijd inspireert. Zaterdagavond trok het team langs de rand van het sompige Zuid-Hollandse Goeree, door barre gebieden als De Kwade Hoek. Waar de wezentjes niet veel hebben aan een mening, waar het gaat om leven en dood.
Zo houden lieve vrijwilligers bij of er nog glasaaltjes arriveren vanuit de verre Sargassozee, om in Nederlands zoetwater tot paling uit te groeien. Onze noodzakelijke Deltawerken maken het voor de dappere visjes moeilijk om dat niet-zoute water nog te bereiken: presentator Menno Bentveld stond op een donkere avond te rillen bij de Haringvlietsluizen en hoorde dat inmiddels geen twee procent meer wordt gezien van de hoeveelheid pre-palinkjes van vijftig jaar geleden. Aaltjesteller Wim van Amen vertelde dat hij bijna opa wordt en hoopt dat zijn kleinkinderen opgroeien in een wereld waarin de paling nog bestaat.
Ik denk dat die paling wel een list verzint. Het leven is zo vindingrijk. En gewend aan gevaar. Vroege Vogels toonde hoe een jonge krab wel tien tot twaalf keer per jaar moet vervellen, als z'n pantser te krap wordt. Een proces dat de krabbetjes tijdelijk even zacht en dus kwetsbaar maakt: zonder die harde jas kan iedere vis of vogel hen zo verschalken. Het leven in een notendop? Toevallig niet doodgaan.
Ik zag een struik vol groenlingen. En hoorde het gezang van wulpen, volgens een der natuurmensen 'een van de allermooiste wadgeluiden' dat bestaat. Ik was het direct met hem eens. En bedacht hoe fijn het is, dat we van niet-menselijke schepsels zonder meer kunnen accepteren dat ze zijn zoals ze zijn, dat ze doen zoals ze doen. In de natuur heeft alles bestaansrecht, is niets lelijk. Nou ja, een uitzondering misschien voor de blik van de hyena, waar ik altijd kippenvel van krijg.
Maar in de mensenwereld hebben we programma's nodig zoals vorige week Hoe fatshamend is Nederland - Adriaan van Dis sprak de titel keurig uit -bij Omroep Zwart. Over ons getob met uiterlijkheden. Over dat je gewicht misschien wel bepalender is voor je maatschappelijk succes, dan je IQ. Over dat onzekere schoolmeisjes niet meer op zichzelf durven lijken.
De voluptueuze zangeres Shirma Rouse demonstreerde een uitstekende remedie: wees gewoon lief voor elkaar. Strooi met complimentjes. Wat ziet u er goed uit vandaag! Wat staat die jas je goed! Kijk, dat zijn meningen, daar hebben we wat aan.