Zomergast Typhoon over chillen met God
Zondag ging het drieëndertigste seizoen van VPRO's 'Zomergasten' van start met voor het vierde jaar op rij Janine Abbring als presentator. Haar eerste gast om een ideale tv-avond samen te stellen was Glenn de Randamie oftewel Typhoon, de rapper die als een open boek zowel zijn blote voeten als zijn tranen liet zien. Die licht stotterend doch vrijmoedig sprak over zijn geloof, en moeiteloos een kleine rap verzorgde op 1 Korinthiërs 13. Want de liefde en het licht, daarmee heeft hij meer dan het duister en de haat.
In het roerige jaar 2020 kiezen voor een rapper met Surinaamse roots, die door Den Haag is gevraagd voor het adviescollege dat de discussie over het Nederlands slavernijverleden in goede banen moet gaan leiden: het kan niet actueler. Maar het voelde alsof in een ander jaar en op een andere planeet Typhoon alleen zou hebben gesproken over muziek, creatieve inspiratiebronnen, je vrij voelen, verbeelding, geloven in jezelf, geloven in de liefde, geloven in God. De immer glimlachende muzikant liet fragmenten zien over Beethoven, Robin Williams als Peter Pan en over die briljante mijlpaal in de jazz, het album 'Kind of Blue' van Miles Davis. Ook beelden van muzikant Robert Glasper en diens suces in het samenbrengen van jazz en hiphop: Typhoon vindt zijn inspiratiebronnen over de hele wereld.
Het onderwerp racisme speelde de rol van hete brij: hoe het thema aan de vork te steken? Want vermoeiend is het ook. Typhoon: "Zo'n zinnetje als Black Lives Matter zou toch helemaal niet nodig moeten zijn. Mijn kleur is niet wie ik ben." Hij liet blijken dat het veel vraagt van een mens om het er steeds over te moeten hebben, maar dat hij wel ontdekte dat ook zijn witte vrienden geen idee hadden hoevaak huidskleur een rol speelt. 'Veel mensen horen nu voor het eerst wat er zich van binnen allemaal afspeelt. We staan allemaal onder hoogspanning."
Hij toonde beelden uit de documentaire 'I am not your negro', over het activisme van de grote helden Malcolm X, Martin Luther King en James Baldwin. Maar voor het werkelijk ontladen van die hoogspanning zorgde een fragment uit de Zweedse film 'As it is in heaven'. Hierin durven meerdere leden van een koor hun mond uiteindelijk écht open te doen en wordt een hartstochtelijk lied gezongen over jezelf kunnen zijn. Typhoon was in tranen. Dát. Vrijheid. Kunnen zijn wie je bent. En tranen? Geeft niet, dat is wat kunst met een mens doet.
Na een wat onhandige gedachtetrein van Abbring dat het bijzonder is dat een spierwit Zweeds kerkkoor Typhoon inspireert maar dat 'dat toch eigenlijk ook heel logisch' is, concludeerde ze even later grappig dat het programma eigenlijk wel klaar was, na dit hartstochtelijke pleidooi van Typhoon voor persoonlijke vrijheid. Maar toen was het pas tien uur.
Er volgde een ontspannen moment over seks, dankzij een fragment met de onvolprezen 'Sekszusjes' en Typhoons openhartigheid over zijn eigen seksualiteit inclusief de tevredenheid over zijn eigen piemel. Kijkers die niets weten van Typhoons muziek werden niet veel wijzer over zijn carrière, maar zullen wel hebben begrepen dat deze rapper uit 't Harde er een is van de zachtere soort. Het macho- en gangsterstijltje zijn bepaald niet zijn ding. Typhoon typeert zich eerder door zijn dubbele burnout, denken dat je niet goed genoeg bent, liefdesperikelen en dus zijn openlijke geloof. Geen dope maar doop: hij heeft zich onlangs opnieuw laten dopen, als een wedergeboorte. "Mijn hart is opengegaan." Hij zag de grote verbanden, kreeg rust, kwam thuis.
Abbring hoorde Typhoons religieuze jubel aan zonder door te vragen, terwijl wel interessant zou zijn te weten of de rapper veel commentaar op zijn keuze krijgt in het zo a-theïstisch ogende Nederlandse cultuur- en medialandschap.
Ook onbesproken bleef het wonderlijke verschil dat Typhoon de urgentie om te creëren bij andere artiesten hogelijk waardeert, terwijl hij zelf sinds 2007 pas twee albums heeft uitgebracht. Hoe werkt zijn dadendrang, wat moet hij écht kwijt? Zijn derde album komt er nu dan binnenkort aan, en gaat 'Lichthuis' heten, onthulde Typhoon. Dit titel is vast een metafoor voor hemzelf: "Ik heb een dosis licht gekregen bij mijn geboorte en wil dat graag delen."
Zijn keuze voor Aretha Franklins live-uitvoering van 'Amazing Grace' uit 1972 als slotfragment smaakte naar meer. Ik ga mee met Abbrings suggestie dat Typhoon met zijn spirituele inborst misschien iets als een opwekkende en swingende Amazing Lighthouse Church zou moeten beginnen.
Want drie uur lang op een stoel blijven zitten op zondagavond, het blijft een opgave. Dus daarna tijdens Typhoons keuzefilm, over de jonge danser Billy Elliott, zoveel mogelijk meegedaan met alle rek- en strekbewegingen. Et plié.
<<<Oplichters Maria by Callas>>>