Antoine Bodar, de balans van een leven
Terug naar het interview met priester Antoine Bodar, in Adieu God? laat op Tweede Paasdag. Het werd een openhartig gesprek, dat bij tijd en wijle voelde als het opmaken van een levenstestament, onder leiding van een ongenadig doorspittende notaris Tijs van den Brink. Die stijl beviel Bodar blijkbaar goed. "Wij zouden elke dag moeten leven alsof het onze laatste is. En dat geldt ook voor een openbaar gesprek." Kom maar door met de Grote Kwesties, leek hij te zeggen.
De EO-presentator confronteerde de 77-jarige Bodar met een cynische uitspraak van de priester zelf, op zijn weblog: "Eigen aan oude mensen is dat ze in eenzaamheid omkijken naar hun leven dat ten besten deels geslaagd heet, zo niet geheel mislukt is." Kijkend naar het rijke roomse leven dat Bodar zelf uiteindelijk heeft bereikt, voelt zo'n uitspraak als koketteren.
Maar Bodars lichaamshouding verried onrust in de ziel. Hij zat vaak een beetje vreemd, half afgewend van Van den Brink. Leek de schulp te koesteren. Beantwoordde desalniettemin alle vragen, die als mitrailleursalvi doorkwamen. Hij schetste een leven vol breuken. In zijn jeugd moest hij breken met zijn droom om priester te worden, omdat hij niet slim genoeg zou zijn. Hij brak ook met thuis, ging leven alsof God niet bestaat. Maar dat leven brak hem op, en hij deed een zelfmoordpoging. Zijn familie reageerde van 'wat doe je ons aan' en 'jongen, wat ben jij laf'. Bodar schoot vol, terugdenkend aan die tijd. "Dit is een wond, zoals ik eigenlijk vanavond ontdek", zei hij.
Andere kwetsende woorden die hij niet kan vergeten, kwamen van de beoordelaar waarmee hij te maken kreeg toen hij halverwege zijn aardse leven - inmiddels een tv-persoonlijkheid en BN'er - toch voor priester ging studeren. "Wat heb jij hier te zoeken", kreeg Bodar voor zijn kiezen. De media waar ook kritisch. Bodar omschreef de toon als: "Hij is dan wel priester met z'n vrome smoel, maar heeft natuurlijk een vriend in de kast zitten."
Bodar vertelde blij te zijn twee grote liefdes te hebben gekend en ik hoop dat zij geen aanstoot nemen aan woorden als 'zuivering' en 'in het reine komen' waarmee Bodar zijn breuk met het seksuele omschreef. Wat blijft dat celibaat toch een onnatuurlijk, bijna elitair concept van beproeving.
Maar voor Bodar is zuivering een belangrijk streven. Hij leek bijna uit te kijken naar de tijd die hij zal doorbrengen in het reinigende vagevuur, waar hij zich zonder twijfel in terecht ziet komen. Al hoopt hij er niet al te lang te hoeven verpozen, omdat hij tijdens zijn leven al zo zijn best heeft gedaan.
Van den Brink gaf Bodar de kans zelf zijn in memoriam te formuleren: hoe wil hij herinnerd worden? "Als iemand die heeft geprobeerd te leven, die iets weet van het leven. En ik heb geprobeerd niet voor mezelf te leven."
En wat als na zijn verscheiden het allemaal niet zo blijkt te zijn, en God niet bestaat? "Dan heeft mijn levensweg toch zo moeten zijn." Hij denk heus geregeld: bent U er wel of bent U er niet? Maar zonder God zou het leven voor hem niet genoeg zijn. "Alles is mooi, maar het moet ergens naartoe wijzen."
Een geheel mislukt leven? Nee dat lijkt me niet. Met het oog van een buitenstaander zelfs meer dan deels geslaagd.
<<<Herdenken paasweekend>>>