Al die verhalen om ons heen
Mensen maken zich wel eens zorgen over alle straling die ons vandaag de dag omringt van telefoons, wifi-netwerken, elektronische apparaten. Maar wat te denken van alle menselijke geschiedenissen die om ons heen dwarrelen? Al die gedachten, vragen en verhalen over verdriet, onrecht en geluk die zo dichtbij worden beleefd. Soms een lijfje verder. Tijdens de spreekrechtsessies in het MH17-proces voel je hoe die gevoelens je huid bereiken. En eronder kruipen, pijnlijk op weg naar je buik en je hart.
"Ik vond het fijn om de eerste te zijn." Wat een mooie, sterke en strijdbare vrouw is Ria van der Steen, dochter en stiefdochter van Jan en Nell die neerstortten met de MH17. Ria zat maandag bij Jinek en vertelde waarom ze gebruik had gemaakt van haar spreekrecht. En waarom ze was gestart in het Russisch met een citaat van Alexander Solzjenitsyn: 'Ze liegen, we weten dat ze liegen en zij weten dat wij weten dat ze liegen.'
"Ik ben ervan overtuigd dat het Russische regime gewoon meeluistert", zei Ria. "Het liegen en het verdraaien van de waarheid is de kern van hun kat-en-muisspel. Ze verspreiden nepnieuws, ze manipuleren bewijsmateriaal." En ze vertelde hoe blij ze is dat er nu eindelijk aandacht is voor de mensen in het proces, na alle gespeur naar bewijsmateriaal en feitelijkheden.
De ouders van de vermoorde Anne Faber blijken hun ervaringen met het spreekrecht te hebben gedeeld met de nabestaanden van de MH17. Volgens Ria van der Steen hielp het hen bij de rouwverwerking. Zelf zei Ria daar niet naar te zoeken. Al vertelde ze er meteen achteraan dat het kunnen vertellen van haar persoonlijke verhaal wel helpt bij het écht afscheidnemen.
Ria had maandenlang dezelfde nachtmerrie. Ze had bij Jinek geen zin de details te gaan, maar mijn hoofd stroomde vanzelf vol met angstige beelden die je niet wilt zien. Later zag ik dat Van der Steen in de rechtszaal wel expliciet was. "Ik loop in de Oekraïne over het veld en zoek mijn vader. Het ruikt naar brand, het ruikt naar dood. Ik blijf maar roepen: pap, waar ben je nou?" Dan ziet ze haar vader en moet ze hem vertellen dat hij dood was. "En dan moet ik huilen, tot ik schreeuwend wakker word."
Via de site courtmh17.com kun je via een livestream de getuigenissen volgen. Dat is van begin tot eind pijnlijk. Ik val dinsdagochtend in het moment waarop Hans de Borst vertelt wat voor geweldig meisje zijn dochter Elsemiek was. Hoe mistig hij haar begrafenis beleefde. Hoe hij in feite nog steeds in de fase van verdriet, woede en ongeloof zit. Hoe fantastisch het is dat op haar middelbare school ieder jaar een Elsemiek de Borst-lezing wordt georganiseerd. Hoe hij het gerommel in de carport mist, als ze thuiskwam. Dat hij haar op straat ziet lopen, maar dat het dan natuurlijk een ander meisje is. Dat hij zijn baan bij de bank kwijtraakte. Hoe kun je nog serieus reageren op een klant die klaagt over een rentetarief?
Enzovoort.
De Borst denkt dat het de mensen die het vliegtuig hebben neergehaald dit allemaal niet interesseert. Ziet ze het liefst ook maar als wezenloze radertjes in een groot systeem, als ik hem goed begrijp.
Toch proberen mijn gedachten in de lijven te kruipen die tweeduizend kilometer oostwaarts nog wel in leven zijn. Daar moeten toch ook menselijke verhalen in rondwaren?
<<<Spaanders Khalid & Sophie>>>